بررسي تطبيقي ادراك حسّي از منظر ملاصدرا و هگل

Comparative study of sensory perception from the point of view Mulla Sadra and Hegel

ملاصدرا و هگل هر دو ادراك حسّي را آغاز شناخت مي دانند. با اين تفاوت كه ملاصدرا براي شناسايي، مراحل حسّي، خيالي و عقلي قائل است و ادراك كلي را پس از گذر از ادراك حسّي و خيالي ممكن مي داند يعني ادراك كلي، آخرين مرحلة شناخت است. ولي هگل از همان آغاز، شناسايي را به واسطة مفاهيمِ كلي مي داند و تعارض ميان جزئيت و كليت در اين ادراك را عامل ارتقاء ادراك به مرحلة بعدي مي داند. مقايسة ادراك حسّي در ملاصدرا و هگل نشان مي دهد كه پذيرفتن مبانيِ مختلف در حوزه هاي منطق، طبيعت و انسان، چگونه مي تواند شروع از نقطة واحد را به سرانجام هاي متفاوت برساند. ادراك حسّي در هگل سرآغاز كشف تضاد در فعاليت ادراكيِ آدمي است كه اين تضاد، در وحدت شناسايي و هستي پايان مي يابد. اما پيشرفت آگاهي در فلسفة صدرا در ارتباط آدمي با واقعيت و گذر از مراتب پايين هستي به مراتب بالاتر و تعالي و بسط مرتبة وجوديِ آدمي است.

Mulla Sadra and Hegel both regard sensory perception as the beginning of cognition. However, Mulla Sadra considers sensory, imaginary and rational stages for identification and considers the general perception after passing through the sensory and imaginary perception, that is, the general stage of cognition. But Hegel, from the outset, sees cognition through general concepts, and considers the conflict between detail and generality in this perception to be a factor in promoting perception to the next level. The comparison of sensory perception in Mulla Sadra and Hegel shows how accepting different foundations in the fields of logic, nature, and man can lead to the beginning of a single point to different ends.Sensory perception in Hegel is the beginning of the discovery of the conflict in human perceptual activity that ends in the unity of cognition and existence. But the advance of consciousness in Sadra's philosophy is in relation to man with reality and the passage of the lower existence to the higher and the higher transcendence and expansion of the existential level of the human being.