اثر بخشي آموزش خودآگاهي از منظر آموزه هاي اسلام بر كاهش فشار رواني دانشجويان

The Effectiveness of Self-Awareness Education from the Perspectives of Islam on Reducing Students' Psychological Stress

موضوع «خود­آگاهي» در متون روايي اسلام با عناويني نظير برترين شناخت، نهايت معرفت و برترين خرد­ ورزي از آن ياد شده است. فيلسوفان و عرفاى اسلامى هر كدام به نوبه خود اين موضوع مهم را مورد بررسي قرار داده اند. هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش خود­آگاهي بر كاهش فشار رواني دانشجويان گروه علوم قرآن و حديث دانشكده الهيات دانشگاه سيستان و بلوچستان صورت گرفت. اين پژوهش از نوع نيمه آزمايشي همراه با گروه آزمايش و كنترل بود. جامعه آماري پژوهش 30 نفر دانشجو (15 نفر گروه آزمايش و 15نفر گروه كنترل) بودند كه با روش نمونه­ گيري در دسترس گمارش شدند. جهت جمع­ آوري داده­ ها از پرسش­نامه استرس ادراك شده( (pss14 استفاده شد.گروه آزمايش 8 جلسه (90دقيقه­ اي، هر هفته يك جلسه) برنامه آموزش خود­آگاهي براساس آموزه­هاي قرآن و روايات را دريافت و گروه كنترل در اين مدت هيچ آموزشي دريافت ننمود. داده­ ها با استفاده از تجزيه تحليل كوواريانس تحليل گرديد. نتايج نشان داد آموزش خود­آگاهي بر كاهش فشار رواني و اضطراب دانشجويان موثر است. بنابراين پيشنهاد مي ­شود از آموزش خود­آگاهي از منظر آموزه­هاي اسلام بركاهش فشار رواني در دانشجويان استفاده شود.

The subject of "self-consciousness" has been mentioned in the Islamic narrative texts with titles such as superior knowledge, ultimate knowledge and superior wisdom. Islamic philosophers and mystics have in turn examined this important issue. The purpose of this study was to investigate the effectiveness of self-awareness training on reducing stress in students of Quran Science Department and Hadith of Sistan and Baluchestan University of Theology. This was a quasi-experimental study with experimental and control group. The statistical population of the study consisted of 30 students (15 in experimental group and 15 in control group) who were assigned by available sampling method. Perceived stress questionnaire (pss14) was used for data collection. The experimental group received 8 sessions (90 minutes, one session per week) of self-awareness training program based on Quranic teachings and traditions and the control group received no training during this period. Analysis of covariance analysis showed that self-awareness training is effective on reducing stress and anxiety of students, so it is suggested to use self-awareness training from the perspective of Islamic teachings to reduce psychological stress in students.