الگوي برنامه درسي دانشگاههاي مجازي علوم ديني بر مبناي يادگيري مشاركتي: مطالعه دانشگاههاي مجازي قرآن و حديث، جامعه ‌المصطفي و امام خميني(ره)

The Curriculum Model of the Virtual Universities of Religious Sciences Based on Collaborative Learning: A Case Study of the Quran and Hadith University, Al-Mustafa International University and Imam Khomeini Education and Research Institute

هدف اصلي اين پژوهش، طراحي الگوي برنامه درسي مبتني بر يادگيري مشاركتي در دانشگاه هاي علوم ديني مجازي است. اين پژوهش از نوع پژوهشهاي كيفي و مبتني بر نظريه داده­‌بنياد بود كه مشاركت كنندگان در آن متخصصان برنامه­ درسي، مدرسان و كارشناسان دانشگاه هاي قرآن و حديث، جامعه المصطفي و امام خميني بودند. بر مبناي منطق نمونه گيري هدفمند و با استفاده از شيوه ملاكمحور 31 نفر براي مصاحبه انتخاب شدند. تحليل مصاحبه ها به شيوه داده‌بنياد، 145 كد باز، 82 كد محوري و هفت كد انتخابي را آشكار ساخت كه نشان ميدهد در برنامه درسي موجود اين دانشگاهها به تعامل و مشاركت چندان توجه نشده است. بر اساس الگوي پيشنهادي، با استفاده از رويكرد يادگيري مشاركتي مي­توان عناصر برنامه­درسي مجازي شامل محتوا، فعاليت­هاي يادگيري و شيوه ­هاي ارزشيابي را به­ گونه اي طراحي كرد كه معلمان از طريق شيوه­ هاي تعاملي و ايجاد مشاركت، تعاملات دانشجويان با محتواهاي متنوع، دانشجويان و استاد را به صورت فردي و گروهي افزايش دهند. بسط تعاملات بين دانشجويان با استفاده از شيوه مشاركتي مي­تواند به شكل ­گيري اجتماع پژوهشي و بهبود كيفيت تجربه­ يادگيري دانشجويان كمك كند.

The main purpose of this study was to design a virtual curriculum model based on collaborative learning at the virtual religious universities. The study was a qualitative research according to the data-based theory. The research participants included experts and professors of the virtual curriculum at the Quran and Hadith University, al-Mustafa International University, and Imam Khomeini Education and Research Institute, who were selected using purposeful sampling method. Through criterion-based sampling method, 31 people of them were selected for interview. Data were analyzed through three open, axial, and selective coding stages that finally identified 145 open codes, 82 axial codes, and 7 selective codes, which showed that the existing curricula of these universities paid little attention to interaction and participation. According to the proposed model, using the collaborative learning approach, the elements of virtual curriculum, including content, learning activities, and evaluation methods, were designed in a way that that the teachers, through interactive and collaborative methods, could increase the students’ interactions with a variety of contents, with other students, and with the teachers themselves, individually and in groups. Developing interactions among students through a collaborative approach could help establish the research community and improve the quality of students’ learning experiences.