مقايسۀ نگرش معلمان عادي و ويژه نسبت به دانش‌آموزان با نيازهاي ويژه و آموزش فراگير و شناسايي عوامل مرتبط با نگرش آنان

Attitudes towards both Students with Special Needs and Inclusive Education among Regular and Special Education Teachers: The Differences and Causes

هدف از اين پژوهش مقايسۀ نگرش معلمان عادي و ويژه نسبت به دانش‌آموزان با نيازهاي ويژه و آموزش فراگير و شناسايي عوامل مرتبط با نگرش معلمان بوده است. در پژوهش پس‌رويدادي حاضر، 107 معلم ويژه و 107 معلم عادي مدارس ابتدايي از شهرهاي زنجان و بيجار (در استانهاي زنجان و كردستان) به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شده و در مطالعه شركت كردند. براي اندازه‌گيري نگرش آنان، از مقياس نگرش‌سنج به‌پژوه (1992) پس از اعمال انطباقهاي ضروري استفاده شده است. در اين پژوهش تماس اجتماعي، جنسيت، گذراندن دورۀ ضمن خدمت، سطح تحصيلات، ميزان شناخت، رشتۀ تحصيلي، سابقۀ تدريس، پايۀ تحصيلي مورد تدريس و داشتن تجربۀ رابط و تلفيقي، به عنوان متغيرهاي پيش‌بين و نمرات نگرش معلمان متغيرهاي ملاك بودند. يافته‌ها نشان دادند كه: الف) معلمان ويژه در مقايسه با معلمان عادي نسبت به دانش‌آموزان با نيازهاي ويژه و آموزش فراگير به طور معناداري نگرشي مثبت‌تر داشتند. ب) در هر دو گروه معلمان، سه متغير پيش‌بين داشتن تجربۀ فعاليت به عنوان معلم رابط و تلفيقي، رشتۀ تحصيلي و گذراندن دورۀ ضمن خدمت، حدود ده درصد از واريانس نگرش نسبت به دانش‌آموزان با نيازهاي ويژه را به طور معنادار پيش‌بيني كردند. ج) همچنين در هر دو گروه معلمان، تنها متغير پيش‌بين ميزان شناخت معلمان از دانش‌آموزان با نيازهاي ويژه و برنامۀ آموزش فراگير، توانست 7/4 درصد از واريانس نگرش نسبت به آموزش فراگير را پيش‌بيني كند. بنابراين با افزايش دانش معلمان دربارۀ دانش‌آموزان با نيازهاي ويژه و برنامۀ آموزش فراگير، مي‌توان نگرش آنان را ارتقا و بهبود ‌بخشيد.

Given that attitudes play an important role in teaching and learning, it is of the utmost importance to look into teachers’ attitude towards students, especially those with special needs, and detect any differences between regular and special education teachers. To this end, a sample of 107 special education teachers’ attitude towards such students was compared to that of the same number of regular teachers in Zanjan and Bijar. Both groups consisted of those teachers who were accessible. The instrument used to measure the attitudes was of adequate validity and reliability. Data analyses show that special education teachers have a meaningfully more positive attitude towards students with special needs. Furthermore, in both groups about 10% of the variance in attitude scores is explained by the three predictors of previous experience as an intermediary and combinatory teacher, major field of study, and whether gone through in service training. Teacher knowledge of students with special needs and inclusive education explained 7.4% of the variance in order to improve their attitudes.