ارزيابي و تحليل اثرات محيط‌زيستي خيابان‌هاي شهري با استفاده از مدل تصميم‌گيري چندمعياره، مطالعه موردي: خيابان 58 متري اراك

Assessment and Environmental Impact Analysis of the Urban Streets using Multi-Criteria Decision Making Model (Case Study: 58-meter street of Arak)

هدف از اين تحقيق ارزيابي و برنامه ريزي خيابان هاي شهري شهر اراك است. در اين پژوهش ارزيابي اثرات محيط زيستي با استفاده از سه روش ماتريس سريع، تاپسيس فازي و ANP كه هر دو از روش‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره هستند انجام شد. فرآيند طي شده شامل: تعيين شاخص‌ها (با استفاده از مطالعات كتابخانه‌اي)، تعيين محدوده، معرفي گزينه ها، مطالعات وضعيت پايه محيط زيست، تعيين و پيش بيني اثرات، ارزيابي اثرات با سه روش ياد شده و تهيه گزارش است. در ادامه وضعيت موجود عوامل محيط زيست بررسي شد. سپس به‌وسيله چك ليست مهمترين عواملي كه در صورت احداث خيابان 58 متري تحت تأثير قرار مي گيرند، شناسايي شدند و به‌عنوان معيار در ارزيابي اثرات خيابان انتخاب شدند. سپس با استفاده از سه روش ارزيابي سريع، تاپسيس فازي و ANP، به طور جداگانه ارزيابي اثرات محيط زيست انجام شد. در روش ماتريس سريع با توجه به اينكه تعداد اثرات منفي بيشتر از اثرات مثبت بود به اجراي پروژه رأي منفي داده شد. هر دو روش تاپسيس فازي و ANP، گزينه عدم اجرا بيشترين وزن و اولويت را به خود اختصاص داده است. اما در اين ميان روش ANP به دليل توانايي در ايجاد يك شبكه با روابط متقابل بين معيارها و گزينه‌ها را در سطوح و جهات مختلف به عنوان روش مناسب براي ارزيابي اثرات محيط زيستي پروژه هاي مختلف معرفي شد.

The purpose of this research is assessing and planning the urban streets of Arak city. In this research, environmental impacts were assessed by using these three methods: Multi-criteria like rapid matrix, ANP and fuzzy TOPSIS that both of them are decision-making methods. The process that has been followed in this study includes, determining the indicators, (using library studies), specifying geographic area, introducing the options, studying the environmental basic conditions, indicating and predicting and impacts, assessing the impacts using the three mentioned methods and providing the report. In the following, the status of the environmental factors was investigated. Then, the most important factors that might be affected by 58-meter street construction were identified using checklist, and were selected as the criteria for impact assessment. Then environmental impact assessment was separately fulfilled by using three methods like rapid assessment (matrix), fuzzy TOPSIS and ANP. Due to the the more negative impacts relatively to the positive impacts in the rapid matrix method, the project was rejected. In both fuzzy TOPSIS and ANP methods the non-execution option has the most weight and preference. But among these methods, the ANP method is introduced as a suitable method for environment impacts assessment in different projects because of its ability to create a network with interaction between criteria and options at different levels and directions.