عنوان مقاله :
تأملي در مُخلّ اطلاق بودن وجود قدر متيقن در مقام تخاطب (با تأكيد بر مباني اصولي محقق خوانساري)
عنوان به زبان ديگر :
A Reflection on the Existence of the Established Amount as Disruptive to Absoluteness while Being in the Position of Addressing (with Emphasis on Usuli Foundations of Mohaghegh Khansari)
پديد آورندگان :
تجريشي، زهرا دانشگاه فردوسي مشهد , قبولي درافشان، محمدتقي دانشگاه فردوسي مشهد , سلطاني، عباسعلي دانشگاه فردوسي مشهد
كليدواژه :
محقق خوانساري , اطلاق و تقييد , مقدمات حكمت , انصراف لفظ , قدر متيقن در مقام تخاطب , در مقام تخاطب
چكيده فارسي :
استخراج مباني اصولي برخي از فقها كه از ايشان اثر اصولي مستقلي بهجا نمانده، اهميت ويژه دارد و محقق خوانساري از اين جمع است. در اين جستار ضمن بررسي يكي از مسائل پركاربرد اصول فقه، يعني كيفيت احراز دلالت لفظ مطلق بر اطلاق، به تحليل و بررسي مبناي وي در اين خصوص پرداخته شده است.
نويسندگان پس از تتبع در كتب اصولي و كتاب جامع المدارك في شرح مختصر النافع، به اين نتيجه نائل شده‌اند كه دلالت لفظ مطلق بر اطلاق ناشي از وضع نيست؛ بلكه به‌كمك دليل عقل و از طريق مقدمات حكمت است. اين مقدمات متشكل از امكان اطلاق و تقييد، نبود قرينه بر تقييد، در مقام بيان بودن متكلم و عدم انصراف لفظ مطلق به بعضي از افراد است؛ ضمن اينكه در تمسك به اطلاق نيازي به منتفي بودن قدر متيقن در مقام تخاطب نيست؛ بلكه اساساً قدر متيقن در مقام تخاطب امري بي‌معناست.
چكيده لاتين :
Extracting the Usuli foundations of some Islamic jurists, including Mohaghegh Khansari, who have not left an independent Usuli work, is of special importance. In this research, in addition to examining one of the most widely applied issues of Usul al-Fiqh, namely ascertaining how an absolute term denotes absoluteness, his foundation in this regard has been analyzed and studied. The authors, after scrutinizing the Usuli books and Jami al-Mdarik fi Sharh Mukhtasar al-Nafi book, have come to the conclusion that the denotation of absoluteness by the absolute term is not due to convention; rather, it is realized with the help of the rational proof and through Muqaddimat al-Hikma (premises of wisdom). Such premises consist of the possibility of absoluteness and qualification, lack of evidence on qualification, the speaker being in the position of depiction and the absolute word not being indicative to certain instances; additionally, when relying on absoluteness, it is not necessary that the established amount is absent while addressing; instead, basically, the existence of the established amount while being in the position of addressing is non-sense.
