زيست توده و فعاليت ميكروبي خاك هاي جنگلي بلوط در سه منطقه از استان ايلام

Soil microbial biomass and activity of oak forest in three different regions in Ilam province

اقليم مهمترين عاملي است كه مقدار توليدات گياهي و فعاليت ميكروبي خاك را تعيين مي كند. بنابراين اين پروژه با هدف مطالعه تاثير اقليم هاي مختلف شامل ايوان (مرطوب)، ايلام (نيمه مرطوب) و سيروان (نيمه خشك) بر ويژگي هاي زيستي خاك درختان بلوط شاخه زاد و دانه زاد اجرا گرديد. براي اين منظور تعداد سه پلات به ابعاد 100×100 متر به طور تصادفي در جنگل هاي كمتر دست خورده كه شامل هر دو تيپ رويشي بودند تهيه گرديد. نمونه برداري از خاك (20-0 سانتي متري) از زير پايه هاي درختان شاخه زاد و دانه زاد بلوط به صورت تصادفي در هر منطقه انجام گرفت. نتايج نشان داد تيپ رويشي تاثير معني داري بر مقدار كربن زيست توده ميكروبي در دو اقليم ايلام و سيروان نداشت. اما در خاك هاي جنگلي ايوان ميزان كربن زيست توده ميكروبي در زير تيپ رويشي دانه زاد 1/71 برابر تيپ رويشي شاخه زاد بود. بيشترين ميزان نيتروژن زيست توده ميكروبي (5/32 ميلي گرم در كيلوگرم) در اقليم ايوان مشاهده گرديد كه با اقليم ايلام تفاوت معني داري نداشت و كمترين ميزان آن (2/90 ميلي گرم در كيلوگرم) در اقليم سيروان به دست آمد. بيشترين بهره متابوليكي (qCO2) در تيپ رويشي شاخه زاد در اقليم ايوان و سيروان مشاهده گرديد و كمترين ميزان در اقليم ايلام به دست آمد كه در اين اقليم تيپ رويشي تاثير معني داري بر سهم متابوليكي خاك نداشت. بيشترين ميزان تنفس پايه و برانگيخته در اقليم ايوان به دست آمد و اقليم سيروان كمترين ميزان اين پارامترها را به خود اختصاص داد. بيشترين ميزان كربن آلي در خاك هاي جنگلي اقليم ايلام مشاهده گرديد و كمترين ميزان در خاك هاي جنگلي سيروان به دست آمد.

Climate is the most important factor that determines the plant yield and soil microbial activity. Therefore, this study aimed to investigate the soil biological properties in three different climate zones including Eyvan (humid), Ilam (semi-humid), and Syrvan (semi-arid) under seed-origin and coppice oak trees. To this purpose, three plots (100 × 100 m dimension) randomly prepared in less undisturbed forest consist of both growth types. Soil sampling took place randomly at 0-20 cm of soil depth under each seed-origin and coppice oak trees in three regions. The results showed that growth type had no significant effect on microbial biomass carbon in the Ilam and Syrvan climates. However, in Eyvan forest soils, the amount of microbial biomass carbon under seed-origin was 1.71 times higher than the coppice trees. The highest amount of microbial biomass nitrogen (5.32 mg.kg-1) was observed in the Eyvon climate, which did not have a significant difference with the Ilam climate and it was the lowest (2.90 mg.kg-1) in the Syrvan climate. The highest metabolic quotient (qCO2) was observed in coppice type in the Eyvan and Syrvan climate and the least amount was observed in the Ilam climate. Growth type had no significant effect on the metabolic quotient of the soil in the Ilam climate. The highest basal and substrate-induced respiration was obtained in the Eyvan climate, while the Syrvan soils showed the least amount of these parameters. The highest amount of organic carbon and nitrogen were observed in the Ilam forest soils and the least amount was obtained in the Syrvan forest soils.