كليدواژه :
نقص در تربيت , تقصير , اينترنت , حق خلوت , حق آزادي بيان
چكيده فارسي :
در فقه اسلام و حقوق ايران، اصل بر شخصي بودن مسئوليت است (يزدانيان، 1394: 143) و قاعده فقهي «وزر» (شهيد ثاني، 1414: 10/ 38 و 4/69) نيز مفيد همين معنا است (محقق حلي، 1387: 4/ 426؛ محقق داماد، 1379: 4/163، حلي، 1407: 4/528؛ صيمري، 1420: 4/ 384؛ كركي، 1414: 6/ 7). اصل شخصي بودن مسئوليت بدين معنا است كه هيچ كس بار گناهان ديگري را به دوش نمي‌كشد و هر كس مسئول اعمال خويش است. با اين همه، در فقه و حقوق، مواردي مشاهده مي‌شود كه ظاهراً از اين اصل عدول شده است. مطابق ماده 7 قانون مسئوليت مدني مصوب 1339هرگاه والدين در نگه‌داري و مواظبت از كودك دچار تقصير شوند، مسئول اعمال زيان‌بار كودك بوده و اين مسئوليت بنا بر اطلاق اين ماده، شامل افعال زيان‌بار كودك در فضاي مجازي نيز مي‌شود. يكي از مصاديق احراز تقصير والدين، اثبات نقص تربيت كودك است. از نظر حقوقي، تربيت ناقص كودك، تقصير تلقي شده و مسئوليت والدين را به دنبال دارد (صفايي، رحيمي، 1391، 295). در اين مقاله، با روش تحليلي توصيفي اثبات شده است كه به سبب ماهيت خاص فضاي مجازي، مسئوليت والدين مي‌تواند حقيقتاً ناشي از فعل غير تلقي شده و در برخي موارد و به‌رغم تقصير ظاهري والدين، با تكيه بر محدوديت‌هاي وارد بر حق والدين نسبت به تربيت كودك، مانند رعايت حق تماميت جسماني، حريم خصوصي و آزادي عقيده و بيان كودك، والدين به سبب نقص در تربيت، مسئوليتي ندارند و به عدم تقصير آن‌ها حكم مي‌شود.
چكيده لاتين :
In Islamic jurisprudence and Iranian law, the principle is based on personal responsibility (Yazdanian, 1394: 143) and the jurisprudential rule of "minister" (Shahid Thani, 1414: 10/38 and 4/69) is also useful in this sense (Mohaghegh Hali, 1387 : 4/426; Mohaghegh Damad, 1379: 4/163, Hali, 1407: 4/528; Simari, 1420: 4/384; Karaki, 1414: 6/7). The principle of personal responsibility means that no one bears the burden of other sins and everyone is responsible for their own actions. However, in jurisprudence and law, there are cases that seem to have deviated from this principle. According to Article 7 of the Civil Liability Law adopted in 1339, whenever parents are at fault in the care and custody of the child, they are responsible for the harmful acts of the child and this responsibility, according to this article, includes harmful acts of the child in cyberspace.One example of parental guilt is proving the child's upbringing. From a legal point of view, incomplete upbringing of a child is considered a fault and entails the responsibility of parents (Safaei, Rahimi, 2012, 295). In this article, it has been proved by descriptive analytical method that due to the special nature of cyberspace, parental responsibility can really be the result of a non-perceived act and in some cases, despite the apparent fault of parents, relying on restrictions on parents' right to education. The child, such as respect for the right to physical integrity, privacy and freedom of opinion and expression of the child, parents are not responsible for the defect in upbringing and are judged not to be guilty.
