بررسي جزاير گرمايي شهر تهران با استفاده از تصاوير ماهوارهاي

در سطح شهر تهران شناسايي جزاير گرمايي كه در اثر روند گسترش شهرنشيني ايجاد شده‌اند و تأثير آن‌ها بر آلودگي هوا، داراي احتمال مي‌باشد. لذا در اين پژوهش به ارتباط بازتاب طيفي پديده‌هاي تأثير‌گذار بر روند گسترش پديده جزاير گرمايي در سطح شهر تهران و حومه پرداخته شده است. تصاوير ماهواره لندست 8 شهر تهران در دو تاريخ 16 آذر 1396 و تاريخ  16 مرداد 1396 اخذ و پيش‌پردازش‌هاي اوليه از قبيل تصحيحات هندسي و راديومتريك و اتمسفريك انجام گرفت و بعد از پيش‌پردازش‌هاي اوليه از باندهاي 9 و 10 كه باندهاي حرارتي اين ماهواره مي‌باشند درجه حرارت زمين (LST) استخراج گرديد. سپس از باندهاي طيفي اين ماهواره شاخص پوشش گياهي نرمال شده (NDVI) براي سطح زمين محاسبه شد. بعد از آن، بازتاب طيفي تمام پديده‌هاي زميني تأثير‌گذار از روي تصاوير استخراج شد و ارتباط آن با آلودگي و درجه حرارت سطح زمين به‌دست آمد. شاخص پوشش گياهي نرمال (NDVI) نشان داد كه شاخص پوشش گياهي در مناطق مختلف شهري در محدوده فضاي سبز، محدوده اتوبان (آسفالت)، محدوده مسكوني (ساختمان)، پوشش سبزينگي كم، محدوده سايه‌، محدوده ابر و محدوده مختلط زمين لخت + ساختمان + پوشش گياهي شامل(0.41، 0.00، 0.04، 0.10، 0.01، 0.04 و 0.03) مي‌باشند. همچنين، بازتاب طيفي محدود‌ه‌هاي تأثيرگذار در تشكيل جزاير گرمايي شهري، محدوده فضاي سبز و كمترين محدوده تأثير‌گذار مربوط به سايه بوده است. بيشترين منطقه تحت تأثير جزاير گرمايي شهري مربوط به بزرگراه امام علي (عليه‌السلام) بوده كه بيشترين حجم ترافيك را دارا مي‌باشد. مناطق با آلودگي كمتر كه كمترين تأثير در ايجاد جزاير گرماي شهري را دارند در حدود 0.59=R2 و مناطق با آلودگي بيشتر داراي بيشترين تأثير در ايجاد جزاير گرماي شهري در حدود 0.72=R2 مي‌باشد. مناطق با پوشش گياهي كم و خاك لخت بيشترين درجه حرارت زمين (LST) را نشان مي‌دهد. بيشترين مناطق، داراي درجه حرارت زمين (LST) بين 42.9 تا 46.2 درجه سانتي‌گراد مي‌باشد. كمترين مناطق، داراي دماي سطح زمين بين 36.5 تا 39.5 درجه سانتي‌گراد بوده است. نقشه كاربري زمين به‌دست آمده نيز تأييد‌كننده نتايج LST مي‌باشد.