تأثير نانوذرات مگنتيت و برخي از تركيبات حاوي آهن بر فراهمي آرسنيك، آهن، روي و مس خاك

ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آرسنيك ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺎذبﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ، يكي از روش‌هاي جديد پالايش آرسنيك خاك اﺳﺖ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎراﯾﯽ ﻧﺎﻧﻮذرات مگنتيت، سولفات آهن، فروسيليس، فروسيليس‌منيزيم و خاك آهن در ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﺮك آرﺳﻨﯿﮏ در ﺧﺎكﻫﺎي آﻟﻮده اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ﻓﺎﮐﺘﻮرﯾﻞ ﺑﺎ دو ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻧﻮع اصلاح‌كننده (نانوذرات مگنتيت، فروسيليس، فروسيليس‌منيزيم، خاك آهن گل گهر، خاك آهن اسفوردي و سولفات آهن) و ﻣﻘﺪار اصلاح‌كننده در چهار سطح (صفر، 0.1، 0.2 و 0.3 درصد آهن)، در يك خاك آلوده به آرﺳﻨﯿﮏ (20 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﮐﺎﻣﻼً ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﺳﻪ ﺗﮑﺮار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﯾﮏ ﻣﺎه، ﻏﻠﻈﺖ آرﺳﻨﯿﮏ، آهن، روي و مس فراهم خاك با استفاده از اسيد كلريديك 0.1 مولار استخراج و با دستگاه جذب اتمي و ICP اندازه‌گيري شد. سطح 0.3 درصد اصلاح‌كننده بيشترين كاهش غلظت آرسنيك فراهم خاك را نشان داد. كمترين غلظت آرسنيك قابل‌جذب در خاك مربوط به مقدار 0.3 درصد آهن نانوذرات مگنتيت و بيشترين آن مربوط به تيمار شاهد بود. افزايش اصلاح‌كننده‌ها باعث افزايش غلظت آهن و روي خاك شد، بيشترين غلظت آهن و روي در تيمار 0.3 درصد فروسيليس، خاك آهن گل گهر و اسفوردي مشاهده شد. كاربرد نانوذرات مگنتيت آرسنيك قابل استخراج با اسيد كلريدريك 0.1 مولار را بيشتر از ساير جاذب‌ها كاهش داد و در بين اصلاح‌كننده‌هاي مورد استفاده، نانوذرات مگنتيت كارايي بيشتري در تثبيت شيميايي آرسنيك خاك نشان داد. ساير اصلاح‌كننده‌ها نيز توانستند بخشي از آرسنيك خاك را تثبيت كنند و با توجه به فراهمي و قيمت مناسب، امكان استفاده از اصلاح‌كننده‌هاي حاوي آهن در اراضي آلوده به آرسنيك پيشنهاد مي‌شود.