اثر تخريب جنگل و تغيير پوشش گياهي رويشگاه بر شاخص‌هاي اكولوژيكي لايه آلي و معدني خاك

تخريب رويشگاه هاي جنگلي و تغيير پوشش گياهي اراضي از جمله عوامل مؤثر بر تغييرپذيري شاخص هاي اكولوژيكي لايه هاي آلي و معدني خاك بشمار مي روند. بدين منظور، در پژوهش پيش رو چهار نوع پوشش گياهي شامل جنگل طبيعي كمتر دست خورده ممرز انجيلي، جنگل كاري 40 ساله آميخته نوئلكاج سياه، عرصه جنگلي تخريب يافته ممرز انجيلي، مرتع قرق با پوشش گياهي يونجه تاجي در منطقه گرگ پس، جنوب غربي شهرستان چالوس، انتخاب شد. پس از بازديد و شناسايي دقيق رويشگاه ها، در هر يك از اين عرصه ها، تعداد 8 نمونه لايه آلي و معدني خاك در فصل تابستان برداشت و نمونه هاي جمع آوري شده جهت تجزيه فيزيكي و شيميايي به آزمايشگاه انتقال داده شدند. مطابق نتايج، در لايه آلي خاك، بيشترين نسبت كربن به نيتروژن به عرصه مرتع اختصاص داشت. بالاترين مقادير درصد كربن و ضخامت لايه آلي نيز به ترتيب در پوشش هاي اراضي مرتعي و جنگل مخروبه مشاهده شد. در لايه معدني خاك، بيش ترين مقادير مشخصه هاي درصد شن، رطوبت، كربن و نسبت كربن به نيتروژن خاك به پوشش مرتعي تعلق داشت، در حالي كه بيش ترين درصد رس، pH، هدايت الكتريكي، درصد نيتروژن،در پوشش جنگلي مشاهده شد. بيش ترين تعداد و زيتوده كرم هاي خاكي، جمعيت نماتد، معدني شدن نيتروژن، مقادير آمونيوم و نيترات، تنفس پايه، تنفس برانگيخته، نيتروژن زي‌توده ميكروبي و ضريب متابوليكي در پوشش جنگلي مشاهده شد. به طور كلي، نتايج اين پژوهش حاكي از آن است كه مشخصه هاي اكولوژيكي لايه آلي و معدني خاك تحت رويشگاه جنگلي از وضعيت بهتري برخوردار بوده، در حالي كه تخريب جنگل و تغيير پوشش اراضي باعث كاهش شاخص هاي حاصل خيزي و زيستي خاك شده است.