پيامد آلودگي هم‌زمان كادميم و سرب بر شاخص‌هاي بيوشيميايي و ميكروبيولوژيكي خاك

آلودگي خاك به كادميم و سرب از جمله تنش هاي مهم و متداول رو به گسترش در محيط است كه رشد و فعاليت جمعيت ميكروبي خاك را تحت تأثير قرار مي دهند. اين دو فلز سمي ممكن است به صورت منفرد و يا هم زمان در خاك وجود داشته باشند. گرچه اثر منفرد آن ها بر ويژگي هاي بيوشيميايي و ميكروبيولوژيكي خاك شناخته شده است، اما اثر مشترك آن ها بر كاركرد ميكروبي هنوز مشخص نيست. از اين رو، هدف پژوهش حاضر بررسي اثر برهم كنش كادميم و سرب بر برخي ويژگي هاي بيوشيميايي و ميكروبيولوژيكي در يك خاك آهكي طي 120 روز انكوباسيون بود. آزمايش به‌صورت فاكتوريل (شامل دو سطح كادميم و دو سطح سرب) در قالب طرح كاملاً تصادفي و در شرايط آزمايشگاهي اجرا شد. نتايج نشان داد كه حضور هم زمان كادميم و سرب موجب افزايش غلظت قابل جذب اين فلزات و ضريب ويژه تنفسي در مقايسه با خاك هاي تيمار شده با حضور منفرد اين فلزات گرديد. همچنين حضور هم زمان دو فلز موجب كاهش بيشتر معدني شدن كربن و نيتروژن، آمونيفيكاسيون آرژنين، سرعت نيترات سازي، كربن و نيتروژن زيست توده ميكروبي، تنفس پايه، تنفس ناشي از سوبسترا و فعاليت آنزيمي (اوره آز، آريل سولفاتاز، فسفومنواستراز قليايي، دهيدروژناز، كاتالاز و هيدروليز فلوروسين دي استات) در مقايسه با تيمارهاي با حضور منفرد كادميم و سرب شد. بنابراين، حضور هم زمان دو فلز، اثرات منفي و بازدارندگي يكديگر را بر رشد و فعاليت جمعيت ميكروبي و كيفيت زيستي خاك تشديد مي كنند. اين يافته ها نشان مي دهند كه هنگام ارزيابي خطر اكولوژيكي كادميم و سرب در محيط هاي آلوده بايد اثر متقابل آن ها بر جامعه خاكزيان نيز مورد توجه قرار گيرد.