ارزيابي مقاومت لاين‌هاي پيشرفته لوبيا نسبت به بيماري سوختگي باكتريايي معمولي به روش تجزيه به عامل‌ها و تجزيه خوشه‌اي

بيماري سوختگي باكتريايي معمولي لوبيا با عامل Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli يكي از بيماري‌هاي مهم لوبيا است كه باعث كاهش عملكرد و كيفيت بذر مي‌شود. استفاده از ارقام مقاوم يكي از روش‌هاي مؤثر كنترل بيماري است. در اين بررسي 15 ژنوتيپ لوبيا در كنار رقم صدري به عنوان شاهد طي سال هاي 1394 و 1395 در مزرعه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان مركزي كشت و در مرحله قبل از گل دهي با سوسپانسيون 7^10 سلول باكتري در ميلي‌ليتر مايه زني و ميزان مقاومت ژنوتيپ ها در مرحله قبل از رسيدگي فيزيولوژيكي ارزيابي شد. نتايج نشان داد، بيماري سوختگي باكتريايي به‌طور متوسط منجر به كاهش عملكرد به ميزان 33.2 درصد در لاين‌هاي مورد مطالعه شد. همچنين اجزاء عملكرد شامل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه در شرايط آلودگي به بيماري به ترتيب 28.9، 17 و 15.6 درصد كاهش نشان دادند. براساس استفاده از روش تجزيه به عامل‌ها و تجزيه كلاستر، پنج لاين لوبيا كه داراي بيشترين شاخص هاي ميانگين هندسي بهره وري و تحمل به تنش و كمترين شاخص حساسيت نسبت به‌كل ژنوتيپ‌ها بودند، شناسايي و انتخاب شدند. ژنوتيپ‌هاي VAX3 و Ks31118 به دليل بازارپسندي و رنگ‌دانه مناسب، قابليت معرفي و نام‌گذاري مستقيم به‌عنوان ارقام لوبيا قرمز مقاوم به بيماري سوختگي باكتريايي معمولي را دارا بودند؛ همچنين از لاين‌هاي VAX1، VAX5 و VAX6 مي‌توان به‌عنوان والدين تلاقي، در برنامه هيبريداسيون ارقام لوبيا به‌منظور معرفي ارقام مقاوم به اين بيماري، استفاده كرد.