اهميت تاريخي و فلسفي دانشنامه‌ علايي و بي‌جايگاهي آن در ابن‌سيناپژوهي معاصر با نگاهي به واپسين چاپ آن

اهميت فلسفي و تاريخي دانشنامه‌ علايي به طرز خرسندكننده‌اي روشن نشده است. در اين نوشته مي‌كوشم كه از برخي ويژگي‌هاي فلسفي، ساختاري و تاريخي دانشنامه و جايگاه آن در ميان نوشته‌هاي ابن‌سينا سخن بگويم. اين پرسش را مطرح خواهم كرد كه چرا دانشنامه از نظر درونمايه‌ فلسفي هم نوشته‌اي مهم است. در اين راستا، ناگزير به جايگاه تاريخي دانشنامه اشاره خواهم كرد و خاطر نشان مي‌كنم كه مي‌توان از آن به عنوان سنجه‌اي براي شناخت گسترش‌انديشه‌هاي او استفاده كرد. همچنين با پرداختن  به اهميت آموزشي دانشنامه به عنوان نوشتاري جامع در فلسفه‌ سينوي، بر ابن‌سينا پژوهان به دليل كم‌توجهي به اين نوشتار ارجمند خرده مي‌گيرم. خواهم گفت كه اين كم توجهي در واپسين چاپ دانشنامه‌ علايي بازتاب يافته است. چرا كه چاپ تازه‌ دانشنامه‌ از سوي انتشارات مولي مشوب به خطايي نابخشودني است. بغرنجي اين خطا را با تكيه بر ديدگاه ابن‌سينا پيرامون نظريه‌ دانش و آموزش (تعليم) مستدل مي‌كنم. اين خطا را شاهدي مي‌گيرم بر اينكه دانشنامه چنان كه بايد مورد پژوهش و مطالعه قرار نگرفته است و جايي در ابن‌سيناپژوهي معاصر نداشته است. نشان خواهم داد كه ويراست تازه اثري‌ است ناكام، كه از نظر فلسفي مهم‌ترين نوآوري تعليمي و ساختاري ابن‌سينا را ضايع كرده است. ادعا مي‌كنم كه دانشنامه همچنان نيازمند است به ويراستي انتقادي، با بهره‌گيري از دانش نسخه‌شناسي و بر اساس نسخه‌هاي بيشتر