ارزيابي فعاليت ضدباكتريايي و تعيين تركيبات شيميايي اسانس گياه اوجي جمع‌آوري شده از شمال ايران

زمينه مطالعاتي: اعضاي جنس نعناع از مهمترين گياهان توليد كننده اسانس مي‌باشند. نعناع آبي با نام علميMentha aquatica كه در مناطق شمال ايران به‌نام محلي اوجي معروف است از گياهان ادويه‌اي رايج محسوب مي‌شود. هدف: اين مطالعه با هدف ارزيابي تركيبات شيميايي و فعاليت ضد‌باكتريايي اسانس گياه اوجي عليه استافيلوكوكوس اورئوس و اشريشيا كلي انجام شد. روش كار: به‌اين منظور اسانس برگ‌هاي اين گياه با استفاده از دستگاه تقطير با آب طرح كلونجر استخراج شد. جهت شناسايي تركيبات اسانس از كروماتوگرافي گازيطيف‌سنجي جرمي (GCMS) استفاده شد. كمترين غلظت مهاركنندگي(MIC) و كمترين غلظت باكتري‌كشي(MBC) اسانس مذكور عليه استافيلوكوكوس اورئوس و اشريشيا كلي با روش ميكرودايلوشن تعيين شد. نتايج: آناليز كروماتوگرافي گازي، 27 نوع تركيب شيميايي را مشخص كرد كه بيش از 98 درصد تركيبات اسانس را تشكيل دادند. 3 كارن با 61.24 درصد بيشترين تركيب شناسايي شده در اسانس گياه اوجي بود. سينئول و ليمونن از ديگر تركيبات شناخته شده اين گياه بودند كه در مقادير جزئي‌تر سنجش شدند. نتايج آزمون‌هاي ضدباكتريايي حاكي از حساسيت بيشتر استافيلوكوكوس اورئوس نسبت به اشريشيا كلي به اسانس اين گياه بود به طوريكه MIC و MBC اين اسانس براي باكتري استافيلوكوكوس اورئوس به ترتيب 1.56 1.56 ميلي گرم بر ميلي‌ليتر و عليه اشريشيا كلي 3.12 و 6.25 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر به‌دست آمد. نتيجه‌گيري نهايي: فعاليت ضدباكتريايي اسانس گياه اوجي (Mentha aquatica) را مي‌توان به وجود مونوترپن‌هاي هيدروكربني مانند 3 كارن در كنار تركيباتي همچون سينئول، ليمونن، آگاروسپيرول، يوكاليپتول و منتون نسبت داد كه پتانسيل استفاده از اين اسانس را به‌عنوان يك نگهدارنده طبيعي در مواد غذايي مطرح مي‌سازد.