بررسي و بازنگري ادلۀ لبي حجيت قول صحابه

در كتب اصولي فريقين در باب ادلۀ احكام، دو منبع كتاب و سنت و بعد از آن، اجماع و عقل به‌عنوان منابع مشترك (با اختلاف تفسير در دو مورد اخير) به‌چشم مي‌خورد. اما در كتب اصولي عامه علاوه بر منابع اربعۀ مذكور، منابع اختصاصي ديگري نيز وجود دارد كه دليليت آنها در ميان اصوليون عامه مورد اختلاف بوده و از جملۀ اين منابع، قول صحابي است. برخي از اصوليون عامه قائل به حجيت اين اقوال و برخي قائل به عدم حجيت آنها هستند و هردو گروه براي مدعاي خود به ادله‌اي استناد كرده‌اند. كه اين ادله يا لفظي است يا لبي. آن دسته از اصوليون عامه كه قائل به حجيت قول صحابه هستند، ادلۀ لبي را به دو صورت اجماع و عقل تقسيم و دليل اجماع را در دو قالب و دليل عقلي را در سه قالب طرح كرده‌اند. مسئلۀ مورد بحث اين است كه آيا اين ادله براي اثبات حجيت اقوال صحابه صحيح و كافي هستند؟ در پژوهش حاضر با روش تحليلي و توصيفي و با هدف دستيابي به ادلۀ واقعي احكام پس از استقراي كتب اصولي عامه و بررسي كلمات اصوليين آنها، به اين نتيجه مي‌رسيم كه ادلۀ اين گروه براي اثبات چنين اصلي كافي نيست و در مقابل آنها، نقدهاي جدي و پاسخ‌هاي مستدلي وجود دارد.