آموزش خود نظم بخشي رفتاري-هيجاني: روشي براي بهبود فعاليت عملكرد اجرايي و علائم بيش كنشي در نوجوانان مبتلا به ADHD

Behavioral-Emotional Self-Regulation Training: A Way to Improve Executive Function and Hyperactivity Symptoms in Adolescents with ADHD

هدف پژوهش، تعيين ميزان اثربخشي آموزش خود نظم بخشي نوجوانان مبتلا به ADHD در بهبود عملكرد اجرايي و علائم بيش فعالي بود. پژوهش حاضر، از نوع كارآزمايي باليني بود. جامعه آماري شامل تمامي نوجوانان پسر مبتلا بهADHD در يكي از مدارس منطقه 5 شهر تهران و در سال تحصيلي 98-1397 بود. بدين منظور 32 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه مبتلا به ADHD به طور تصادفي به دو گروه آزمايش و كنترل تقسيم شدند. به كمك پرسشنامه اختلال عملكرد اجرايي باركلي (BDEFS-CA) و رفتار بيش فعالي و نقص توجه كانرز معلمان (CTRS) متغيرهاي پژوهش، اندازه‌گيري شد. پس از اجراي پيش آزمون، شركت كنندگان گروه آزمايش آموزش خود نظم بخشي دريافت نمودند. سپس، پس آزمون و پس از دو ماه نيز آزمون پيگيري اجرا گرديد. در نهايت، داده ها از طريق تحليل كوواريانس و با ترم افزار SPSS24 تحليل شد. نتايج نشان داد در پس آزمون همه متغيرها شامل سازماندهي ذهني، توانايي در هدفگذاري، حل مساله، خود انگيختگي بهبود پيدا كردند و نشانه هاي ADHD كاهش يافته بود. در پيگيري دو ماهه، توانايي حل مساله به لحاظ آماري معنادار نبود و توانايي در هدف گذاري چه در پس آزمون و چه در دوره پيگيري علارغم معناداري، به دليل پايين بودن اثر اندازه، نتوانست با مداخله بهبود پيدا كند. نتايج بيانگر اين امر است كه درمان خود نظم بخشي رفتاري-هيجاني توانسته اثرات مثبتي بر عملكرد اجرايي و كاهش نشانه هاي ADHD داشته باشد، اما براي اثر بخشي بيشتر به زمان طولاني تر مداخله و تمرين بيشتر مهارتها نياز است.

The purpose of this research was to examine the effectiveness of self-Regulation training in adolescents with ADHD for improvement of their executive function and ADHD symptoms. The statistical population was all male adolescents with ADHD in a school in Tehran (2019). The present study was a clinical experiment. For this purpose, 32 high school students in one of the Tehran schools were selected using the random sampling method. For measurement, the Barkley Deficits in Executive Functioning Scale—Children and Adolescents (BDEFS-CA), and the Conners' Teacher Rating Scale (CTRS) were used. Following the pre-test, the participants in the experimental group received self-regulation training. Two months later, the follow-up test was performed. Finally, data were analyzed using covariance analyses. The results of statistical analyses indicated that in the post-test all variables including mind organization, ability to targeting, problem-solving, and self-motivation improved; also, ADHD symptoms decreased. In the two-month follow-up, the ability of problem-solving did not significantly increase. The targeting ability, both in the post-test and in the follow-up, despite of increase, was not meaningful due to the low size effect of. The results indicated that intervention can have positive effects on executive function and reduce ADHD symptoms, but to be more effective, the training needed to be longer and accompanied by practice.