تحليل گفتمان انتقادي نافرماني مدني در يك سازمان دولتي

اين پژوهش با هدف كشف ايستارهاي موجود درباره نافرماني مدني در يك سازمان دولتي انجام شده است. راهبرد پژوهش، تحليل گفتمان انتقادي و مشاركت‌كنندگان تعداد 20 نفر از كاركنان سازمان يادشده بودند كه با روش‌‌هاي نمونه‌گيري بيشينه تنوع و نوعي انتخاب شدند. گردآوري داده‌ها با استفاده از ابزار مصاحبه نيمه‌‌ساختاريافته تا مرحله اشباع نظري ادامه پيدا كرد. براي تحليل داده‌ها براساس رهيافت فركلاف سه مرحله وصف، تفسير و تبيين انجام شد. يافته‌ها به كشف سه گفتمان نافرماني مدني به مثابه رفتاري تابو، طبيعي و ضروري منجر شد. بر‌اساس گفتمان تابو نافرماني مدني، رفتاري غيررسمي و مخرب با پيامدهاي كژكاركردي براي سازمان است، در‌نتيجه امري غيرمجاز تلقي مي‌شود. در گفتمان طبيعي، نافرماني مدني يك سازوكار جبري نهفته در طبيعت سازمان است؛ به‌طوري كه وقتي روال جاري سازمان قادر به پاسخگويي به مطالبات عدالت‌خواهانه اعضا نباشد، به‌طور طبيعي گروهي از آنها به نافرماني مدني مبادرت مي‌ورزند. در گفتمان ضروري، نافرماني مدني پديده‌اي اكتسابي از سوي آن دسته از اعضاي سازمان محسوب مي‌‌شود كه در اثر بي‌عدالتي سازماني به ناكامي و انسداد روان‌شناختي رسيده‌اند و آن را به‌عنوان آخرين راه چاره و داروي معالجه‌‌كننده بيماري بي‌عدالتي در سازمان مي‌دانند.