فعاليت‌هاي فرهنگي شوروي در خراسان (1326-1320ش)

بررسي روابط ايران و روسيه، ازجمله موضوعاتي محسوب مي شود كه در سال‌هاي اخير عمدتاً از جهت سياسي به آن پرداخته ‌شده است، اما ضروري به نظر مي رسد تا به مناسبات فرهنگي دو كشور نيز مورد توجه قرار گيرد، زيرا در خط سير اين روابط، مسائل فرهنگي از ابعاد سياسي جدا نبوده‌اند. بعد از برپايي نظام ماركسيستي، تبليغات دولت شوروي براي ارائه تصويري متفاوت و انقلابي از روسيه، به توسعه تماس‌هاي فرهنگي بين دو كشور منجر شد. در اين بين، خراسان يكي از عرصه‌هاي اين مبادلات فرهنگي بود. پژوهش حاضر با استفاده از روش مطالعات كتابخانه‌اي و تكيه‌بر منابع معتبر آرشيوي و اسناد، بر آن است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه مهم ترين اقدامات فرهنگي اتحاد جماهير شوروي در نيمه نخست دهه 1320ش در استان خراسان چه بود و از انجام چنين فعاليت‌هايي، به دنبال چه اهدافي بوده اند. نتيجه تحقيق گواه آن است كه كارگزاران شوروي طي سال هاي 1326-1320ش در خراسان تلاش داشتند تا با اجراي برنامه‌هاي متعددي نظير برپايي جشن‌ها، سخنراني‌ها، نمايش فيلم، تأسيس انجمن‌ها و برگزاري مسابقات ورزشي، به علاقمندسازي و جذب ايرانيان بپردازند و با نمايش نظام شوروي به‌عنوان دولتي خدمتگزار و داراي حسن نيت، زمينه همكاري‌ها و ارتباطات گسترده‌تر شوروي با ايران را فراهم سازند و به حضور نامشروع نظامي در استان خراسان مقبوليت بخشند. فعاليت هاي فرهنگي شوروي در خراسان، تحولي بود كه پس از مرحله اول كنش‌هاي فرهنگي، به استمرار و توسعه تبادلات همه‌جانبه اين دو دولت، در سال‌هاي بعد منجر شد.