چالش حليّت استقراض با بهره از مؤسسات پولي و ماليِ غير مسلمان

The challenge of permission of usury with interest from non-Muslim monetary and financial institutions

امروزه مسلمانان زيادي در كشور‌هاي غير مسلمان زندگي مي‌نمايند و طبعاً براي ادامه زندگي ناگزير از داشتن و استفاده نمودن از منابع و امكانات حياتي و زيستي هستند. يكي از اين منابع گرفتن وام با بهره از مؤسسات پولي و مالي غير مسلمان در آن كشور‌ها مي‌باشد. حلال و يا حرام بودن اين امر براي مسلمانان آن ديار يكي از چالش‌هاي عمده زندگي در كشورهاي مذكور به شمار مي‌رود. در فقه شيعه، نظريه‌هاي متفاوتي در تبيين حليت وام با بهره ارائه شده است؛ نظريه قصد قرض نداشتن از سوي مسلمان، نظريه غنيمت، نظريه استنقاذ، نظريه از باب ضرورت و عدم عسر و حرج از اين شمارند. اين پژوهش با بازانديشي انتقادي و ردّ نظريه‌هاي چهارگانه، حليت وام با بهره از مؤسسات پولي و مالي غير مسلمان را از طريق نظريه قدرت واقعي و خريد پول و ارزش مالي و مبادلاتي آن، تحليل و تجويز مي‌نمايد. بر اساس اين نظريه، اگر در بازه زماني كوتاه، قدرت و ارزش نامبرده تغييري نكرد، حليت اين گونه تسهيلات، به كمك نظريه ضرورت و عدم عسر و حرج تبيين مي‌شود.

Today, many Muslims live in non-Muslim countries and naturally have to use vital resources and facilities to continue living there. One of these sources is practicing usury from non-Muslim monetary and financial institutions in those countries. Permission or prohibition of that is one of the major challenges for Muslims in those countries. In Shi'a jurisprudence, different theories have been put forward in explaining the permission (Helleiiat) of usury; the theory of not aiming the borrowing by Muslims, the theory of Trophy, the theory of seeking to extricate, the theory of necessity and the lack of hardship. This paper, by critically rethinking and rejecting the four mentioned theories, analyzes and permits the usury from non-Muslim monetary and financial institutions through the theory of real power and the purchase of money and its financial and exchange value. According to this theory, if the aforementioned power and value do not change in the short term, the permission of such facilities will be explained by the theory of necessity and lack of hardship.