مباني عملگرايانه انديشه موعودگرايي در گفتمان سياست خارجي امام خميني(س)

مقاله پيش رو به دنبال واكاوي مباني عمل‌گرايانه انديشه موعودگرايي و مسيانيسم شيعي - اسلامي (مهدويت) در گفتمان سياست خارجي امام خميني است. بر اين اساس پرسش اصلي اين است كه «انديشه موعودگرايي به چه نحو و بر اساس چه مؤلفه‌ها و روندهايي در گفتمان سياست خارجي امام خميني مفصل‌بندي شده و اين خوشه نشانگاني چه تأثيراتي بر ساختار كلان سياست خارجي ج.ا.ايران گذاشته است؟». در مقام پاسخ فرضيه مقدماتي بدين‌صورت طرح مي‌شود: «گفتمان سياست خارجي امام خميني عموماً متوجه بعد عمل‌گرايانه انديشه موعودگرايي بوده و بر اين بنياد، در پرتو دوگانه مستضعف مستكبر، سه سطح ايدئولوژيك (مباني و منابع هويت پايه)، استراتژيك (حوزه سخت‌افزار قدرت؛ امنيت و توسعه ملي) و ديپلماتيك (مبتني بر تحقق منافع ملي) را براي سياست خارجي ج.ا. ايران مفصل‌بندي مي‌نمايد». در اين رويكرد كه شايد بتوان از آن با عنوان واقع‌گرايي آرمان‌نگر يادكرد، موعودگرايي شيعي يا همان ايده مهدويت در حدفاصل يك امر تاريخي و نص ديني و يك امر اجتماعي ديده مي‌شود. چهارچوب نظري و روش‌شناسي نوشتار استوار بر تركيب نشانه‌شناسي مكتب اسكس و نظريه تحليل گفتمان انتقادي نورمن فر كلاف است.