اولويت بندي اقتصادي پروژه هاي آبخيزداري بر اساس ميزان تاثير بر منابع آب، خاك و گياه

در منابع طبيعي به دليل نامشخص بودن ارزش هاي غير مصرفي منابع، كمتر به ارزيابي هاي اقتصادي پرداخته مي شود. در مطالعه حاضر به ارزش گذاري منابع آب، خاك و گياه در پروژه هاي آبخيزداري و پرسشگري از خبرگان پرداخته شده تا امكان ارزيابي و اولويت بندي پروژه ها از نظر اقتصادي فراهم شود. سه زير حوزه از زيرحوزه هاي پارسل A سد قشلاق سنندج كه در هر كدام يكي از عمليات مكانيكي، بيولوژيكي و بيومكانيكي اجرا شده به عنوان حوزه هاي مطالعاتي انتخاب شدند. بر اساس دستورالعمل سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري مقدار هر يك از منابع آب، خاك و گياه ناشي از پروژه ها برآورد شد. با داشتن ارزش ريالي هر واحد از منابع و محاسبه درآمدها و هزينه ها، نسبت درآمد به هزينه و قيمت تمام شده هر واحد از منابع در هر پروژه بدست آمد. سپس پرسش نامه هاي ماتريس مقايسه زوجي طراحي و اقتصاد آب، خاك و گياه به عنوان معيار و پروژه هاي آبخيزداري به عنوان زير معيارها تعيين شدند. ارجحيت با پروژه اي است كه نسبت به ديگري منابع بيشتري را با هزينه كمتر حفاظت كند. پرسشنامه بين خبرگان توزيع و داده ها با تحليل سلسله مراتبي آناليز شد. نتايج پرسشگري از خبرگان و ارزش گذاري ريالي منابع مقايسه شدند. نتايج نشان داد با اينكه خبرگان روش هاي مكانيكي را از نظر اقتصادي در اولويت اول قرار داده اند اما بيولوژيكي با نسبت درآمد به هزينه 2.2 در اولويت اول است و قيمت تمام شده ي هر متر مكعب آب در پروژه مكانيكي نسبت به پروژه هاي بيولوژيكي بيشتر، در پروژه مكانيكي 4.1، پروژه بيولوژيكي 2.1 برابر قيمت هر متر مكعب آب در منطقه بدست آمد. قيمت خاك و گياه نيز به اين ترتيب محاسبه و پروژه بيولوژيكي در اولويت اول از نظر اقتصادي قرار گرفت. بنابراين برخلاف نظر خبرگان آبخيزدار و برخلاف مطالعات تفصيلياجرايي، اولويت بايد با پروژه هاي بيولوژيكي باشد كه با هزينه كمتر تاثير بيشتري روي منابع دارد. پروژه هاي مكانيكي مي بايست به مناطقي با وضعيت بحراني سيل با شرط اجراي عمليات بيولوژيك در بالادست محدود شود.