سوبژكتيوته بدن‌مند اخلاقي: فوكو و لويناس

فوكو و لويناس از برجسته‌ترين و مهم‌ترين متفكراني هستند كه بر ضرورت انتقاد بنيادي از سوبژكتيويسم عقلاني تأكيد كرده‌اند. جرياني كه به زعم اين دو متفكر از زمان دكارت تا عصر حاضر، توانايي اخلاقي بدن را به نفع آگاهي سركوب كرده است. فوكو و لويناس به بررسي و تحليل معيار اخلاقي سوژه بدن‌مند پرداخته‌ و در همين راستا توصيف اساسي و بديعي از بدن و اخلاق ارائه كرده‌اند. بر همين اساس پيوند سوژه و ديگري را از منظري نو واسازي كرده‌اند. پرسش‌هاي راهبر ما در ‌اين مقاله عبارتند از: لويناس و فوكو چگونه بر پايه مختصات انديشهشان، سوبژكتيوته بدن‌مند اخلاقي را ترسيم كرده‌اند؟ وجوه اشتراك و اختلاف اين دو در باب سوبژكتيوته بدن‌مند اخلاقي چيست؟ مدعاي اصلي مقاله اين است كه اگرچه فوكو و لويناس روش‌ها و دريافت‌هاي متفاوتي از اخلاقي بودن ارائه كرده‌اند، اما هر دو بر اهميت بدن به عنوان شرط ضروري و ذاتي بازسازي سوبژكتيوته اخلاقي تأكيد دارند. هر دومعناي خاصي از اخلاق ارائه كرده‌اند و به نقد نظريه‌هاي مربوط به عمل اخلاقي و مجموعه قوانين كلي پرداخته‌اند. همچنين با تأكيد بر اهميت توانايي اخلاقي زبان، به تبيين رابطه اساسي بين سوژه و ديگري پرداخته‌اند و با انتقادهاي جدي به زبان سوبژكتيوسم عقلاني به تولد سوژه حقيقت‌گو و سوژه پاسخ‌گو همت گماشته‌اند. به‌طور كلي سوژه بدن‌مند اخلاقي فوكو و لويناس داراي جنبه‌هاي مشترك اخلاقي، جسماني، زباني، زيبايي‌شناختي و تاريخي است.