بررسي نظرات و آرا دربارۀ نقطۀ آغازين پيدايش فرم نمايشي شبيه‌خواني

شبيه‌خواني يا تعزيه هنر اصيل ايراني است كه به منظور نشر و گسترش فرهنگ و مفاهيم عاشورايي، قرن‌ها پس از واقعۀ عاشورا شكل‌ گرفت. پديده‌اي كه حاصل تلفيق انديشه و تفكر ايراني و آموزه‌هاي اسلامي است و از جنبه‌هاي مختلف مي‌توان به تحقيق و بررسي آن پرداخت. ابهامات و سؤالات متعددي دربارۀ شكل‌گيري اين آيين نمايشي متصور است؛ از جمله آنكه آنچه را كه امروز به عنوان تعزيه يا شبيه‌خواني شاهديم، دقيقاً در چه دوره‌اي از تاريخ براي اولين بار مشاهده شده است؟ دوره‌هاي صفويه، افشاريه، زنديه و قاجاريه محتمل‌ترين دوره‌هايي‌اند كه نظرات متناقض كارشناسان را در اين مورد به خود معطوف داشته‌اند. يافتن پاسخ براي اين سؤال در درجۀ اول قدمت اين آيين نمايشي را نشان مي‌دهد و در درجۀ دوم اصالت ايراني بودن اين هنر را در برابر فرضيۀ تقليدي بودن آن از غرب به اثبات مي‌رساند. برآيند گردآوري مطالب كتابخانه‌اي و بررسي نظر كارشناسان، مستندات و گزارش‌هاي تاريخي و سفرنامه‌هاي گردشگران در اين تحقيق و شيوۀ تحليلي و توصيفي، ما را براي پاسخ به اين سؤال، به اواخر دورۀ زنديه هدايت مي‌كند.