بازتاب باورها و نگرش‌‌هاي شيعي در تاريخ موصل ابوزكريا اَزْدي (334ﻫ)

بخش بازمانده از تاريخ موصل ابوزكريا اَزْدي(334ﻫ) افزون‌بر ذكر اخبار و وقايع محلي موصل و جزيره، حاوي گزارش‌‌هايي از خلفاي متأخر اموي و يادكردهايي از علويان و امامان شيعه است. اين مقاله بر اين گزارش‌‌ها و يادكردها متمركز شده تا بدين پرسش پاسخ دهد كه باورها و نگرش‌‌هاي ازدي در تاريخ‌‌ موصل چگونه بازتاب يافته و از كجا ريشه گرفته است. واكاوي گزارش‌‌ها و يادكردهاي ازدي از علويان و امويان از گرايش‌‌هاي شيعي نويسندۀ آن، پرده برمي‌‌دارد. سيماي مثبت علويان و سيماي منفي امويان از لابه‌لاي گزارش‌‌هاي ازدي مشهود است. بزرگداشت امامان شيعه، از امام علي(ع) تا امام رضا(ع)، طبق سنت و باور شيعيان، همراه شده است با خوارداشت امويان. همچنين تشبيه امويان به آل‌‌ فرعون در تاريخ موصل بازتاب و تكرار گفتماني است كه ازسوي امامان شيعه و به‌‌ويژه امام سجاد(ع) و پس از واقعۀ عاشوراء تبيين شده و ازسوي شيعيان تبليغ و رواج يافته بود.