بررسي تأثير خشك كردن با تابش مادون قرمز و سرعت جريان هوا بر خصوصيات كيفي بابونه (Matricaria chamomilla L.)

به‌منظور بررسي اثر خشك كردن با تابش مادون قرمز بر شاخص‌هاي رنگ، درصد و اجزاي اسانس گل‌هاي بابونه (Matricaria chamomilla L.)، سه شدت مختلف مادون قرمز شامل: 125، 132 و 220 وات همراه با سه سرعت جريان هوا 0.5، 1 و 1.5 متر بر ثانيه كه در مجموع 9 تيمار بودند، در قالب طرح كاملاً تصادفي بررسي شد و گياهان خشك شده در سايه به‌عنوان تيمار شاهد در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه تيمارهاي خشك كردن اثر معني‌داري بر زمان خشك كردن، شاخص‌هاي رنگ و درصد اسانس نمونه‌ها داشت. تيمارهاي شاهد (سايه خشك) و شدت تابش 220 وات به‌همراه سرعت جريان هوا 0.5 متر بر ثانيه به‌ترتيب بيشترين (2367 دقيقه) و كمترين (83 دقيقه) زمان خشك كردن را داشتند. با افزايش شدت تابش مادون قرمز شاخص‌هاي اصلي رنگ مانند L، a، b، ΔE (تغييرات كلي رنگ) و BI (شاخص قهوه‌اي شدن) به‌صورت معني‌داري نسبت به شاهد تغيير كردند اما در بعضي تيمارها با افزايش سرعت جريان هوا ميزان تغييرات شاخص‌هاي ذكرشده حتي در شدت تابش‌هاي بالاي مادون قرمز تغيير كمتري نسبت به‌ همان شدت با سرعت جريان هواي كمتر نسبت به شاهد نشان دادند. بيشترين ميزان اسانس (0.23% وزني/وزني) در شدت تابش 125 وات همراه با سرعت جريان هوا 0.5 متر بر ثانيه بدست آمد و كمترين مقدار (0.12%) در تيمارهاي شدت تابش 220 وات به‌همراه سرعت جريان هوا 0.5 متر بر ثانيه و شدت تابش 220 وات به‌همراه سرعت جريان هوا 1 متر بر ثانيه مشاهده شد. بررسي تغييرات تركيب‌هاي اصلي اسانس نشان داد كه بيشترين مقدار آلفا-بيسابلول-اكسيد A (60.6%)، Z-اسپيرو اتر (16.5%) و كامازولن (4.6%) به‌ترتيب مربوط به تيمارهاي شدت تابش 132 وات به‌همراه سرعت جريان هوا 0.5 متر بر ثانيه، شدت تابش 220 وات به‌همراه سرعت جريان هوا 0.5 متر بر ثانيه و شاهد بود. به‌طور كلي نتايج اين آزمايش نشان داد كه تيمار استفاده از شدت تابش 125 وات مادون قرمز همراه با سرعت جريان هواي 0.5 متر بر ثانيه به‌دليل زمان خشك كردن كوتاه، حفظ مشخصه‌هاي رنگ و مقدار مطلوب درصد و اجزاي اصلي اسانس مي‌تواند روش مناسبي براي خشك كردن گل‌هاي بابونه باشد.