تأثير نانوذرات روي بر رشد، برخي صفات فيزيولوژيك و عملكرد اسانس Dracocephalum moldavica L. در شرايط تنش شوري

شوري خاك در مناطق خشك و نيمه‌خشك يكي از مهمترين تنش‌هاي غيرزيستي محسوب مي‌شود كه بر رشد و عملكرد گياهان دارويي اثر منفي دارد. به‌منظور مطالعه اثر محلول‌پاشي سطوح مختلف نانوذرات روي بر خصوصيات رشد، آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني و عملكرد اسانس بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) در شرايط تنش شوري، يك آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در گلخانه دانشگاه محقق اردبيلي در سال 1397 اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل تنش شوري با غلظت‌هاي 0، 50، 100 و 150 ميلي‌مولار كلريدسديم و محلول‌پاشي با نانوذرات روي (0، 100 و 500 ميلي‌گرم در ليتر) بودند. شاخص‌هايي مانند ارتفاع گياه، وزن تر و خشك بخش هوايي، كلروفيل، نشت غشاء، محتواي آب نسبي، پرولين، آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني، درصد و عملكرد اسانس در اين آزمايش اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه شوري شاخص‌هاي ارتفاع گياه، وزن تر و خشك اندام هوايي، كلروفيل و محتواي آب نسبي و عملكرد اسانس را به‌طور معني‌داري كاهش داد و باعث افزايش ميزان نشت غشاء و مقدار پرولين گرديد. در حالي‌كه محلول‌پاشي نانو روي از طريق افزايش رشد و فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني از قبيل آسكوربات پراكسيداز و سوپراكسيد دسموتاز موجب كاهش آثار منفي تنش شوري گرديد. بهترين اثر بهبوددهندگي نانو روي در شاخص‌هاي ارتفاع، وزن خشك ساقه، كلروفيل، نشت يوني، آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني و عملكرد اسانس متعلق به تيمار 500 ميلي‌گرم در ليتر نانو روي بود. بنابراين استفاده از غلظت 500 ميلي‌گرم در ليتر نانو روي به‌عنوان كاهش‌دهنده آثار منفي تنش شوري در بادرشبو پيشنهاد مي‌گردد.