تاثير تنش شوري بر عملكرد گياه ذرت بر اساس توابع توليد كلان طي رشد زايشي

ذرت در مواجهه با تنش شوري، واكنش‌هاي متفاوتي را طي مراحل مختلف رشدي نشان مي دهد و دوره رشد زايشي، حساس‌ترين دوره زندگي گياه است. هدف از پژوهش حاضر، ارزيابي توانمندي مدل‌هاي شبيه‌ساز شوري در تخمين عملكرد ذرت رقم سينگل كراس 704 طي دوره رشد زايشي بود. براي اين منظور، مدل هاي فرايندي فيزيكي شامل ماس و هافمن، ونگنوختن و هافمن، ديركسن و همكاران و همايي و همكاران مورد استفاده قرار گرفتند. به منظور ايجاد شرايط واقعي رشد در خاك هاي شور، از آب شور طبيعي درياچه نمك نوق واقع در رفسنجان استفاده و براي تهيه تيمارهاي شوري مورد مطالعه در اين آزمايش با آب معمولي رقيق شد. تيمارهاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل سطوح شوري 1، 2، 4، 6 و 8 دسي زيمنس بر متر به همراه يك تيمار آب غيرشور (به عنوان شاهد) بودند كه در سه تكرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج حاصل از آماره‌هاي ضريب كارآيي اصلاح شده (E’)، شاخص مطابقت اصلاح شده (d’) و ضريب جرم باقيمانده (CRM)، نشان داد كه براي متغير ارتفاع اندام هوايي، مدل ونگنوختن و هافمن با دارا بودن بيش ترين دقت (0.91=d’ و 0.87=E’) دقيق‌ترين مدل بود، در حالي كه براي متغير وزن خشك اندام هوايي، مدل غيرخطي همايي و همكاران (0.90=d’ و 0.86=E’) و براي متغير عملكرد نهايي دانه، مدل ماس و هافمن (0.96=d’ و 0.94=E’) داراي بيش ترين دقت بودند و بهترين تخمين را ارايه دادند. به‌طور كلي، نتايج اين پژوهش نشان داد كه مدل‌هاي شبيه ساز شوري، توانمندي خوبي در تخمين عملكرد گياه ذرت تحت شرايط تنش شوري و مديريت بهتر تخصيص منابع آب كم كيفيت در مراحل مختلف رشد گياه داشتند. به عبارت ديگر، استفاده از مدل‌هاي چهارگانه ماس و هافمن، ونگنوختن و هافمن، ديركسن و همكاران و همايي و همكاران، مي‌توانند ابزار موثري در استفاده از منابع آب شور با درجات مختلف شوري در جهت دستيابي به توليد بهينه ذرت باشند. بنابراين، با تعيين دقيق مدل بهينه براي هر دوره رشد و پذيرش ميزان ريسك افت عملكرد به ازاي ميزان شوري آب آبياري، مي‌توان به طور قابل توجهي از منابع آب كم كيفيت نيز در توليد محصول ذرت بهره برد.