تاثير سطوح مختلف اسيد هيوميك و كود نانو روي بر فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اكسيدان و اسانس گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.)

به منظور بررسي پاسخ هاي مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.) با غلظت هاي مختلف اسيد هيوميك و نانوكلات روي، آزمايشي گلخانه اي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار در دانشگاه زابل در سال 1395 اجرا شد. فاكتور اول شامل چهار غلظت اسيد هيوميك (صفر،50، 100 و 150 ميلي گرم در ليتر) و فاكتور دوم شامل نانوكلات روي با 4 سطح (صفر، 0.5، 1 و 2 گرم در ليتر) بود. صفات اندازه گيري شده شامل وزن خشك بوته، طول برگ، شاخص كلروفيل، سطح برگ، فعاليت آنزيم كاتالاز، فعاليت آنزيم پراكسيداز، فعاليت آنزيم سوپراكسيد ديسموتاز، مقدار عنصر روي، عنصر فسفر و اسانس مرزه بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر مقادير مختلف مصرف كود نانو كلات روي و اسيدهيوميك و اثر متقابل تيمارها بر طول برگ، سطح برگ، شاخص كلروفيل، مقدار اسانس، مقدار روي، فسفر، آنزيم كاتالاز، پرواكسيداز و سوپراكسيدارديسموتاز در سطح احتمال يك درصد معني‌دار شد. اما برهمكنش اسيدهيوميك و كود نانو كلات روي وزن خشك بوته معني‌دار نشد. اسيد هيوميك تا 150 ميلي گرم در ليتر همراه با 2 گرم در ليتر نانوكلات روي به ترتيب منجر به افزايش 64 و 75 درصدي وزن خشك بوته و سطح برگ در مقايسه با تيمار شاهد گرديد. بيشترين درصد اسانس (2.17) و شاخص كلروفيل (12.05) نيز در كابرد محلول پاشي 150ميلي گرم در ليتر اسيد هيوميك به همراه 2 گرم در ليتر نانوكلات روي به دست آمد. تيمار شاهد در محتواي عنصر روي و فسفر در مقايسه با بالاترين سطح استفاده از اسيد هيوميك و نانوكلات روي به ترتيب 77 و 26 درصد كمتر بود. بيشترين فعاليت آنزيم پراكسيداز و فعاليت آنزيم كاتالاز نيز در شرايط محلول پاشي 150 ميلي گرم در ليتر اسيد هيوميك و 2 گرم در ليتر نانوكلات روي مشاهده شد. كاربرد بالاترين سطوح اسيد هيوميك و نانوكلات روي باعث افزايش 77 درصدي روي و 26 درصدي فسفر در مقايسه با شاهد شد. بيشترين سطح برگ (۴ سانتي‌متر مربع)، وزن خشك بوته (16.15 گرم)، طول برگ (3.00002 سانتي متر)، مقدار روي (0.950000 ميلي گرم در كيلوگرم)، آنزيم كاتالاز (1.88 ميكرومول در دقيقه در ميلي گرم پروتئين) و آنزيم پرواكسيداز (0.180 ميكرومول در دقيقه در ميلي گرم پروتئين) در تيمار (150 ميلي گرم در ليتر اسيد هيوميك و 2 گرم در ليتر كود نانو كلات روي) به دست آمد.