گزينش صفات اگرومورفولوژيك مرتبط با عملكرد گندم بهاره در شرايط ديم به عنوان شاخص‌هاي انتخاب

اين تحقيق به منظور بررسي ارتباط بين صفات زراعي و عملكرد دانه در شرايط ديم با استفاده از 132 ژنوتيپ گندم بهاره انجام شد. ژنوتيپ‌ها در قالب طرح آلفا لاتيس با دو تكرار و در مزرعه تحقيقاتي ايستگاه تحقيقات كشاورزي گنبد كاووس كشت شدند. عملكرد بيشترين همبستگي را به ترتيب با سرعت پرشدن دانه (0.84)، شاخص برداشت (0.84)، بيوماس (0.59)، وزن هزار دانه (0.58)، وزن دانه در سنبله (0.44) و وزن سنبله (0.41) داشت. عملكرد در شرايط ديم با صفات روز تا رسيدگي (0.57) و روز تا سنبله‌دهي (0.46) همبستگي منفي و معني داري داشت. صفات سرعت پر شدن دانه و روز تا سنبله‌دهي وارد مدل رگرسيون گام به گام شدند و در مجموع 78.1 درصد از تغييرات عملكرد را توجيه كردند. صفات سرعت پر شدن دانه و روز تا سنبله‌دهي به ترتيب اثرات مستقيمي برابر با 0.773 و 0.285 بر عملكرد دانه داشتند. از صفات سرعت پرشدن دانه و روز تا سنبله‌دهي مي‌توان به عنوان شاخص‌هاي انتخاب در شرايط ديم استفاده كرد. نتايج تجزيه كلاستر به روش حداقل واريانس وارد نشان داد كه ژنوتيپ‌هاي 38(آفتاب)، 39 و 52(شوش) در گروه 7 قرار گرفتند. اين گروه از نظر ميانگين همه صفات مورد مطالعه از ساير گروه‌ها برتر بود. از ژنوتيپ‌هاي واقع در گروه 5 و 7 مي‌توان براي تجميع صفات مرتبط با عملكرد استفاده كرد.