اثر تنش خشكي و زوال بذر بر دماهاي كاردينال جوانه‌زني بذر گلرنگ (.Carthamus tinctorius L)

اين تحقيق به‌منظور تعيين دماي كاردينال جوانه‌زني (دماي پايه، مطلوب و بيشينه جوانه‌زني) بذر گلرنگ رقم صفه تحت شرايط تنش اسمزي (تنش خشكي) و زوال بذر (پيري تسريع شده) به اجرا درآمد. تيمارهاي آزمايشي شامل سطوح مختلف پتانسيل اسمزي (0، ، 0.4 و 0.8 مگاپاسكال)، دماهاي مختلف (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتي‌گراد) و زوال بذر (براي مدت زمان صفر و 5 روز) بود. با استفاده از مدل سيگموئيدي 3 پارامتره جوانه‌زني بذر گلرنگ در دماها و پتانسيل‌هاي اسمزي مختلف براي بذرهاي زوال يافته و بدون زوال كمي‌سازي شد و درصد و زمان رسيدن به 50 درصد جوانه‌زني به‌دست آمد و در نهايت با استفاده از مدل‌هاي دوتكه‌اي، بتا و دندان‌مانند دماهاي كاردينال براي بذرهاي بدون زوال و زوال يافته گلرنگ برآورد شدند. نتايج نشان داد كه براي بذرهاي بدون زوال و زوال يافته؛ دما و پتانسيل اسمزي علاوه بر درصد جوانه‌زني بر سرعت جوانه‌زني بذر گلرنگ نيز اثر گذار بود. در مقايسه 3 مدل استفاده شده جهت تعيين دماي كاردينال و با توجه به پارامترهاي RMSE، CV، R2، SE مناسب‌ترين مدل جهت تخمين دماهاي كاردينال بذر گلرنگ براي بذرهاي بدون زوال پتانسيل‌هاي صفر، 0.4 و 0.8 مگاپاسكال به‌ترتيب مدل دندان مانند، دوتكه‌اي و دوتكه‌اي بود ولي براي بذرهاي زوال يافته گلرنگ در تمامي سطوح پتانسيل اسمزي مناسب‌ترين مدل، مدل دوتكه‌اي بود. نتايج به‌دست آمده نشان داد كه در بذرهاي زوال يافته دامنه دمايي جوانه‌زني كاهش مي‌يابد. استفاده از مدل‌هاي رگرسيون غيرخطي جهت كمي‌سازي پاسخ جوانه‌زني بذرهاي گلرنگ بدون زوال و زوال يافته به سطوح مختلف پتانسيل اسمزي در دماهاي مختلف داراي نتايج قابل قبولي بود. بنابراين با استفاده از خروجي‌ اين مدل‌ها در دماهاي مختلف مي‌توان سرعت جوانه‌زني را در پتانسيل‌هاي مختلف براي بذر گلرنگ پيش‌بيني نمود.