كمي سازي اثر تنش شوري و آبي بر چهارده اكوتيپ گياه دارويي سياه‌دانه (.Nigella sativa)

مرحله جوانه‌زني گياهان يكي از مراحل مهم در طول دوره رشد آن‌ها مي‌باشد كه اغلب تحت تأثير تنش‌هاي محيطي به‌ويژه شوري و آبي قرارمي‌گيرد. به منظور بررسي اثرات تنش شوري و آبي بر فاكتورهاي جوانه‌زني بذر چهارده توده‌ي سياه‌دانه، دو آزمايش مجزا در سال 1397 و در آزمايشگاه تكنولوژي بذر دانشگاه تهران به‌صورت فاكتوريل درقالب طرح كاملا تصادفي صورت پذيرفت. تيمارهاي آزمايشي شامل چهارده توده سياه‌دانه (اشكذر، اراك، اصفهان، اقليد، بجستان، خواف، خميني‌شهر، رزن، زابل‌1، زابل‌2، سرايان، سميرم، گردميران، همدان)، شش سطح تنش شوري (صفر، 40، 80، 120، 160 و 200 ميلي‌مولار) ناشي از غلظت‌هاي مختلف كلريد سديم و چهار سطح تنش آبي (صفر، 0.3 ، 0.6 و 0.9 مگاپاسگال) ناشي از غلظت‌هاي مختلف پلياتيلن‌گلايكول 6000 و درچهار تكرار بودند. نتايج نشان داد كه حداكثر درصد جوانه‌زني در شرايط شوري مربوط به اكوتيپ رزن (99.55 درصد) بود. بيشترين مقدار آستانه تحمل به شوري (X0) در اكوتيپ سميرم (137.7 ميلي‌مولار) مشاهده شد. بيشترين سرعت جوانه‌زني در تنش شوري مربوط به اكوتيپ اراك (0.013 بر ساعت) بود. حداقل ضريب هيدروتايم (θH) مربوط به اكوتيپ بجستان (28.040 مگاپاسگال ساعت) بود. كمترين مقدار پتانسيل پايه (Ψb(50)) در اكوتيپ اصفهان (0.563 مگاپاسگال) مشاهده شد. با توجه به نتايج اين تحقيق در مرحله جوانه زني اكوتيپ‌هاي بجستان و اصفهان مقاوم‌ترين اكوتيپ ها به كم آبي و اكوتيپ سميرم مقاوم‌ترين اكوتيپ به شوري بودند.