سنجش ميزان آسيب‌پذيري كشاورزان در برابر خشكسالي ناشي از بحران آب رودخانه زاينده‌رود (موردمطالعه: مناطق روستايي بخش گركن جنوبي شهرستان مباركه)

هدف از اين مطالعه بررسي ميزان آسيب‌پذيري كشاورزان در سكونتگاه‌هاي روستايي بخش گركن جنوبي از توابع شهرستان مباركه در مواجهه با شرايط خشكسالي ناشي از بحران آب رودخانه زاينده‌رود است و سعي دارد به دو سؤال 1كشاورزان در سكونتگاه‌هاي روستايي موردمطالعه در ابعاد اقتصادي، اجتماعيرواني و زيست‌محيطي از پديده خشكسالي ناشي از بحران آب زاينده‌رود به چه ميزان آسيب‌پذير شده اند؟ 2 كشاورزان در منطقه موردمطالعه به چه ميزان از راهكارهاي مواجه با شرايط خشكسالي اطلاع و آگاهي دارند؟ پاسخ دهد. داده هاي مورد نياز با استفاده از پرسشنامه گردآوري شده است. جامعه آماري تحقيق، كشاورزان روستاهاي بخش گركن جنوبي هستند كه بر اساس داده‌هاي سرشماري نفوس و مسكن (1395) بالغ بر 2027 نفر هستند كه با استفاده از فرمول كوكران 178 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. روايي ابزار تحقيق توسط كارشناسان مرتبط تأييد شده و پايايي گويه ها با استفاده از آلفاي كرونباخ معادل 0.85 به دست آمده است. براي تحليل داده هاي پرسشنامه اي از آزمون هاي آماري (همبستگي اسپيرمن، كاي اسكوئر، t تك نمونه اي و فريدمن) و تكنيك تحليل سلسله مراتبي بهره گرفته شده است. بررسي‌هاي به عمل آمده در خصوص آسيب‌پذيري كشاورزان نشان داد كه افزايش هزينه‌هاي توليد به عنوان مهم‌ترين آسيب اقتصادي، افزايش فشارهاي روحي و رواني به عنوان مهم‌ترين آسيب اجتماعي–رواني و پايين رفتن سطح آب‌هاي زيرزميني به عنوان مهم‌ترين آسيب زيست‌محيطي ناشي از بحران آب زاينده‌رود در منطقه بوده است. نتايج آزمون‌هاي t تك نمونه‌اي و فريدمن نشان داد كه آسيب‌هاي اجتماعي رواني بيش‌ترين ميزان خسارت را در منطقه به كشاورزان وارد كرده است. بررسي ميزان اطلاع و آگاهي كشاورزان از روش‌هاي مواجهه با شرايط خشكسالي نشان داد كه ميزان اطلاع و آگاهي كشاورزان منطقه در زمينه شيوه‌هاي كاهش هدر رفت آب از همه شاخص‌ها پررنگ‌تر بوده است. نتايج تحليل سلسله مراتبي از ديدگاه كارشناسان نشان داد كه مؤثرترين راهكار مقابله با خشكسالي در منطقه مذكور، راهكارهاي فني آبياري است.