عوامل مؤثر در تمايل كشاورزان بر تداوم كشت توتون در استان مازندران

استان مازندران از جمله قطب‌هاي مهم توليد توتون در كشور مي‌باشد. بررسي وضعيت كشت توتون به عنوان يك نظام توليد كالاي تخصصي در اين استان طي دوره 28 ساله بر مبناي مستندات موجود نشان‌گر كاهش كشت اين محصول است. اين مطالعه با هدف شناسايي و تحليل عوامل مؤثر بر تمايل كشاورزان بر ادامه كشت توتون در استان مازندران انجام شد. ابزار گردآوري داده‌ها در اين تحقيق، پرسشنامه محقق‌ساخته بود كه روايي آن با استفاده از نظرات گروهي از صاحب‌نظران تأئيد شد و پايايي آن بر مبناي سنجش ضريب آلفاي كرونباخ براي بخش‌هاي مختلف پرسشنامه شامل عوامل محيطي، ترويجي، فني، اجتماعي و حمايتي بالاتر از 75/0 بدست آمد. جامعه آماري اين تحقيق را توتون‌كاران استان مازندران تشكيل مي‌دهند كه با بهر‌ه‌گيري از فرمول كوكران تعداد 147 نمونه به روش نمونه‌گيري طبقه‎اي متناسب انتخاب شدند. بر اساس نتايج تحليل توصيفي 47/5درصد از كشاورزان به كشت توتون تمايل مثبت داشتند و مقايسه ميانگين تمايل به ادامه كشت در رابطه با سن، سطح سواد، سابقه كشت و درآمد در دو جامعه (موافقان و مخالفان ادامه كشت) تفاوت معني‌داري را نشان نداده ‌است. همچنين طبق نتايج بدست آمده از تحليل رگرسيون لجستيك متغيرهاي خشكسالي و ديم بودن شرايط كشت، محصولات رقيب مانند برنج و گندم، نيروي كار خانواده و شفاف‌سازي درجات خريد به ترتيب با ضريب تأثير 0/663، 1/079، 0/589 و 0/928 در مجموع 33 درصد تمايل و عدم تمايل كشاورزان نسبت به ادامه كشت توتون را پيش‌بيني نموده است. بر اين اساس به منظور افزايش تمايل كشاورزان به ادامه كشت اتخاذ سياست‌هاي قيمت گذاري مناسب و ارائه خدمات حمايتي مانند اعطاي وام و اعتبارات، بيمه توتون‌كار و آشناي آنان با روش‌هاي مناسب زراعي و آماده‌سازي زمين با توجه به شرايط منطقه، توصيه مي‌شود.