ارزيابي تأثير مديريت آبياري با كاربرد كود آلي و پليمرهاي ابر جاذب ريز تركيب بر عملكرد اقتصادي و توليد مواد مؤثره در گياه دارويي زعفران (.Crocus sativus L)

به منظور يافتن و توصيه روشي جهت بهبود رشد رويشي و زايشي، همچنين عملكرد اقتصادي زعفران با استفاده از مواد آلي اصلاح كننده خاك، آزمايشي بصورت كرت‌هاي خرد شده شامل: سه دور آبياري 30، 50 و 70 روزه بعنوان كرت‌هاي اصلي و سه عامل ورمي كمپوست، تراكوتم و بلور آب آ بصورت ساده و تركيبي همچنين شاهد به‌عنوان كرت‌هاي فرعي به مدت سه سال زراعي (96- 1393) در مزرعه تحقيقاتي پژوهشكده زعفران، دانشگاه تربت حيدريه اجرا شد. نتايج نشان داد كه اثر تيمارها روي كليه صفات كمي و كيفي مورد مطالعه معني‌دار بود (p ≤ 0.01). به‌طوري‌كه بيشترين تعداد متوسط برگ (9.43 برگ در كلني) و بنه دختري (7.346 بنه دختري در متر مربع)  در تيمار دور آبياري 50 روزه به‌ترتيب با كاربرد تركيب ورمي‌كمپوست با تراكوتم و بلور آب آ حاصل شد. همچنين بالاترين عملكرد متوسط رشد زايشي شامل تعدادگل (2.474 گل در مترمربع) در تيمار دور آبياري 50 روزه با كاربرد تلفيقي سه گانه بلور آب آ، ورمي‌كمپوست و تراكوتم، عملكرد گل تر (2.2509 كيلو گرم در هكتار) و عملكرد اقتصادي كلاله خشك (8.24 كيلو‌گرم در هكتار) در تيمار دور آبياري 30 روزه با كاربرد تلفيقي بلور آب آ و ورمي كمپوست در سال سوم به‌‌دست آمد. بيشترين عملكرد مواد مؤثره شامل كروسين (7.13 درصد) در تيمار دور آبياري 30 روزه و پيكروكروسين (7.6 درصد) در تيمار دور آبياري 70 روزه با كاربرد تلفيقي ورمي كپوست و بلور آب آ و سافرانال (9.2 درصد) در تيمار دور آبياري 30روزه با كاربرد تركيبي سه گانه ورمي‌كمپوست، بلور آب آ و تراكوتم در سال سوم حاصل شد. بالاترين كارايي آب مصرفي به مقدار 0096.0 كيلوگرم (كلاله خشك) در مترمكعب در تيمار دور آبياري 70 روزه با كاربرد تركيبي بلور آب آ با ورمي‌كمپوست در سال سوم مشاهده شد. كمترين عملكرد در تمام صفات مورد بررسي مربوط به تيمار شاهد بود. نتيجه اين‌كه مي‌توان تركيبات آلي اصلاح كننده خاك را به صورت تلفيقي و با اعمال دور آبياري 50 روزه به‌منظور افزايش بهره وري از منابع آبي موجود و بهبود عملكرد كمي وكيفي گياه زعفران در مناطق خشك و نيمه خشك مورد استفاده قرار داد.