بررسي اثر كشت مخلوط افزايشي زعفران و زيره سبز در تاريخ‏هاي مختلف كاشت بر عملكرد كمي و كيفي دو گونه

اين تحقيق به‏منظور بررسي تأثير نسبت‎هاي كشت مخلوط افزايشي زيره سبز (Cuminum cyminum L.) و زعفران (Crocus sativus L.) در تاريخ‏هاي كاشت بر عملكرد دو گياه، به‏صورت اسپليتپلات در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در يك مزرعه كه سال دوم كشت آن بود در دانشكده كشاورزي بردسير در سال 96-1395 اجرا شد. عوامل آزمايشي شامل تاريخ كاشت زيره سبز در چهار سطح  (20 آبان، 20 آذر، 15 اسفند و 15 فروردين) به‏عنوان فاكتور كرت اصلي و نسبت‏هاي كشت مخلوط افزايشي زعفران با زيره‏سبز در 6 سطح (كشت خالص زعفران (50 بوته در متر مربع)، كشت خالص زيره سبز (120 بوته در متر مربع)، كشت مخلوط 100 درصد زعفران + 25، 50، 75 و 100 درصد تراكم مطلوب زيره سبز) به‏عنوان فاكتور فرعي بود. صفات مورد مطالعه شامل تعداد چتر در بوته، درصد اسانس، عملكرد بذر، بيولوژيك و اسانس زيره سبز و همچنين تعداد گل، عملكرد گل، عملكرد كلاله، تعداد بنه دختري، وزن بنه دختري و تعداد بنه ناسالم زعفران بود. نتايج نشان داد در كليه نسبت‏هاي كاشت، عملكرد و اجزاي عملكرد زيره سبز با تأخير در كاشت كاهش قابل توجهي يافت. ميزان كاهش عملكرد زيره سبز در تاريخ كاشت اسفند و فروردين نسبت به تاريخ كاشت آبان به ترتيب حدود 39 و 64 درصد بود. درصد اسانس زيره سبز در تاريخ كاشت‏هاي آبان (2.79 درصد)، آذر (2.78 درصد) و فروردين (2.83 درصد) بيشتر از اسفند (2.42 درصد) بود. تعداد بنه دختري زعفران تحت تأثير تيمارهاي مورد بررسي قرار نگرفت ولي درصد بنه ناسالم در كشت اسفند و فروردين بيشتر از پاييزه بود. با تأخير در كاشت و افزايش تراكم زيره سبز در كشت مخلوط، وزن بنه كاهش معني‏داري نشان داد. ميزان عملكرد گل و كلاله زعفران تحت تأثير كشت پاييزه زيره سبز بطور چشم گيري بيشتر از كشت بهاره آن بود. كشت مخلوط تأثير منفي بر توليد زعفران داشت و بيشترين عملكرد كلاله زعفران (2.97 كيلوگرم در هكتار) در كشت خالص اين گياه حاصل شد. بطوركلي، بالاترين (1.51) مقادير LER در كشت مخلوط پاييزه زعفران و زيره سبز مشاهده شد.