مطالعه فلوريستيك علف‌هاي هرز مزارع زعفران (Crocus sativus L. ) بخش چشمه‌ساران شهرستان آزادشهر

تحقيقي به‌منظور مطالعه فلوريستيك علف‌هاي هرز مزارع زعفران (Crocus sativus L.) واقع در بخش چشمه‌ساران شهرستان آزادشهر جهت گزارش پراكنش و تنوع گونه‌اي جمعيت علف‌هاي ‌هرز انجام شد. براي اين منظور، مزارع زعفران با سطح زير كشت بالغ بر 3 هكتار در سه منطقه شامل روستاهاي نرآب، وامنان و تيل‌آباد مورد شناسايي قرار گرفت. شناسايي و نمونه‌برداري از علف‌هاي‌ هرز در مرحله رشد رويشي زعفران (بنه دختري) در سال 1396 انجام شد. تعداد 45 كوآدرات براي هر مزرعه مورد برررسي قرار گرفت و سپس تعداد و نوع گونه علف‌هرز در هر كوآدرات به‌تفكيك شمارش گرديد. گونه‌هاي هرز بر اساس نام فارسي، نام علمي، جنس، تيره، شكل برگ، مسير فتوسنتزي، شكل رويشي و چرخه زندگي طبقه‌بندي شدند. نتايج تركيب گونه‌اي علف‌هاي هرز در مزارع زعفران مناطق سه گانه نشان داد كه منطقه نرآب با 54 گونه از بيشترين تعداد برخوردار بود. علف‌هرز سيزاب ايراني و گندمك در نرآب و سيزاب ايراني در وامنان از علف‌هاي هرز غالب در اين مناطق بوده كه از بيشترين تراكم و فراواني نسبي برخوردار بودند. در مقابل علف‌هرز جو موشي در منطقه تيل‌آباد از لحاظ تراكم و فراواني بيشترين ميزان را دارا بود. اين امر مي‌تواند به‌دليل تفاوت در مختصات جغرافيايي، شرايط آب و هوايي محل‌‌هاي نمونه‌برداري، توان رقابتي علف‌هاي هرز و روش‌هاي مديريتي كنترل آن‌ها در مزارع زعفران باشد. نتايج تنوع گونه‌اي علف‌هاي هرز نشان داد كه مناطق تيل‌آباد و نرآب به‌ترتيب از بيشترين و كمترين شاخص غالبيت به‌ميزان 0.13 و 0.08 برخوردار بودند. در مقابل، بيشترين غناي منهينگ، مارگالف و يكنواختي علف‌هاي هرز به منطقه نرآب به‌ترتيب معادل 0.67، 2.55 و 0.97 اختصاص داشت. هم‌چنين مناطق نرآب و وامنان به‌ترتيب از بيشترين مقدار عددي شاخص سيمپسون (0.92) و شانون وينر (2.64) برخوردار بودند. در مجموع نتايج نشان داد كه مزارع زعفران در دو منطقه نرآب و وامنان از لحاظ حضور تعداد گونه‌اي و شاخص‌هاي جمعيتي علف‌هاي هرز از بيشترين تشابه برخوردار بودند.