بررسي الگوي تخصصي شدن صادرات زعفران ايران در بازارهاي هدف

تئوري هاي تجارت بين المللي بر تخصصي شدن كشورها تأكيد داشته و شرط انتفاع از تجارت را تخصصي شدن عنوان كرده اند. ايران در صادرات زعفران به عنوان يكي از محصولات مهم و ارزآور كشور به بازارهاي هدف با نوسانات و تغييراتي روبرو بوده است كه تخصصي شدن در اين بازارها را با ترديد روبرو كرده است. از اين رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگويي به اين پرسش است كه آيا صادرات زعفران ايران در بازار جهاني و بازارهاي هدف به سمت تخصصي شدن حركت كرده است؟ به منظور دستيابي به اين هدف شاخص مزيت نسبي آشكار شده و الگوي تخصصي شدن در دوره زماني 20182001 مورد بررسي قرار گرفت. يافته هاي پژوهش داراي سه نتيجه اصلي است. اول، صادرات زعفران ايران با كاهش تخصصي شدن در بازار جهاني همراه بوده و اسپانيا به عنوان مهم ترين رقيب صادراتي ايران در مسير تخصصي شدن صادرات گام برداشته است. دوم، ايران در دوره زماني 2009-2001 در صادرات زعفران داراي رويكرد تخصصي شدن بوده است كه اين موضوع در دوره زماني 20182010 با كاهش تخصصي شدن همراه بوده است. سوم، ايران تنها در 15 درصد بازارهاي هدف از بعد ميزان صادرات (كشورهاي چين، هند، هنگ كنگ و آلمان) در مسير افزايش تخصصي شدن بوده و در ديگر بازارها با كاهش تخصصي شدن همراه بوده است. از آنجا كه تخصصي شدن در يك بازار از مسير شناسايي مولفه هاي جمعيت شناختي آن بازار عبور مي كند، پيشنهاد مي شود كه انعقاد قراردادهاي بلندمدت با مشتريان زعفران ايران جهت اتخاذ و پياده سازي سياست هاي توليدي و بازاريابي از طريق انطباق بيشتر توليد و صادرات زعفران ايران با فرهنگ مصرفي بازارها ايجاد شود.