تجمع زيستي سرب و كادميوم و ارزيابي شاخص تحمل تعدادي از گونه هاي درختي، درختچه‌اي و بوته اي به آلودگي هوا در نواحي پرترافيك شهر يزد

زمينه و هدف: ترافيك شهري ضمن تاثير بر سلامتي انسان باعث تغييرات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي در گياهان مي گردد. اين مطالعه با هدف بررسي تجمع زيستي Pb و Cd و نيز ارزيابي شاخص تحمل آلودگي هوا (Air Pollution Tolerance Index (APTI)) تعدادي از گياهان رويش يافته در دو منطقه شاهد و پرترافيك شهر يزد است.روش بررسي: اين مطالعه مقطعي، توصيفي - تحليلي در دو منطقه شاهد و پرترافيك شهر يزد با نمونه برداري تصادفي از 10 گونه درختي، درختچه اي و بوته اي انجام شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمايشگاه با استفاده از روش هاي استاندارد ميزان محتواي آب نسبي، pH عصاره برگ، كلروفيل كل و اسيد آسكوربيك اندازه گيري شد. همچنين غلظت Pb و Cd جهت بررسي همبستگي آنها با شاخص APTI در گياهان اندازه گيري شد. كليه آناليزهاي آماري از جمله آزمون نرماليته كلموگروف اسميرنوف (Kolmogorov -Smirnov test)، آناليز واريانس يك طرفه (ANOVA)، آزمون تعقيبي دانكن (Duncan) و ضريب همبستگي پيرسون (Pearson Correlation Coefficient) بين پارامترهاي مورد بررسي در نرم افزار SPSS22 صورت گرفت. يافته‌ها: بيشترين محتواي آب نسبي (84/73 درصد) و اسيد آسكوربيك (mg/g.FW 5/98) به‌ترتيب در منطقه پرترافيك براي گونه هاي اختر گلي و گل رز اندازه گيري شد. همچنين بيشترين pH عصاره برگ (7/01) و كلروفيل كل ( mg/g.FW1/48) در منطقه شاهد به‌ترتيب براي شاه پسند و برگ نو اندازه گيري شد. بيشترين شاخص تحمل به آلودگي هوا در گياه گل رز و برگ نو اندازه گيري شد. همچنين نتايج نشان داد همبستگي شاخص APTI با Pb، اسيد آسكوربيك و محتواي آب نسبي مثبت و معني‌دار بود. نتيجه‌گيري: براساس طبقه بندي شاخص تحمل آلودگي هوا دو گونه اي گل رز و برگ نو مقاومت متوسطي در برابر آلاينده ها در نواحي پرترافيك دارند. بنابراين با توجه به شرايط اكولوژيكي مورد نياز اين دو گونه، مي توان از آنها جهت توسعه فضاهاي سبز در نواحي پرترافيك شهر يزد استفاده نمود. اين تحقيق نشان داد كه Pb باعت افزايش واكنش فيزيولوژيك گياهان مورد مطالعه مي‌گردد، درحالي‌كه گياهان واكنش فيزيولوژيك معني داري به عنصر Cd موجود در گياهان مورد مطالعه نشان ندادند. از طرف ديگر نتايج اين همبستگي نشان داد كه محتواي آب نسبي و اسيد آسكوربيك نسبت به ساير عوامل تعيين كننده، از اهميت بيشتري براي شاخص تحمل به آلودگي برخوردار هستند.