اثرهاي كشندگي و زيركشندگي اسانس‌هاي درمنه‌ي خراساني (Artemisia khorassanica)، زيره‌ي سياه (Carum carvi) و فلفل سياه (Piper nigrum) روي بيد سيب‌زميني، Phthorimaea operculella

در تحقيق حاضر اثرهاي كشندگي و زيركشندگي اسانس هاي گياهان درمنه ي خراساني، زيره ي سياه و فلفل سياه روي تعدادي از پراسنجه هاي بيد سيب زميني ارزيابي شد. غلظت هاي كشنده ي (LC50) اسانس ها روي حشره ي كامل آفت تعيين شدند. غلظت هاي زيركشنده ي (LC20) اسانس ها موجب كاهش مقدار اميد به زندگي (ex) و ايجاد تغييرات متفاوتي در نرخ زنده ماني (lx) و نرخ توليدمثلي(vx) نسبت به شاهد شدند. اسانس درمنه ي خراساني نسبت به دو اسانس ديگر به طور معني داري باعث كاهش مقدارهاي پراسنجه هاي رشد جمعيت مانند نرخ ناخالص توليدمثل (GRR)، نرخ خالص توليدمثل (R0)، نرخ ذاتي افزايش جمعيت (r)، نرخ متناهي افزايش جمعيت (λ) و افزايش در ميانگين مدت زمان طول يك نسل (T) شد. اسانس درمنه ي خراساني بيشترين تأثير را روي پراسنجه هاي زيستي مانند طول دوره هاي لاروي، مراحل نابالغ، طول عمر ماده، تعداد تخم هاي گذاشته شده و درصد تفريخ آن ها داشت. اسانس درمنه ي خراساني باعث كاهش معني داري در مقادير ذخاير پروتئين (20.86 ± 489.2 ميكروگرم بر شفيره)، ليپيد (48.70 ± 812.4 ميكروگرم بر شفيره) و گليكوژن (5.51 ± 96.4 ميكروگرم بر شفيره) شفيره ها در مقايسه با شاهد (به ترتيب 28.38 ± 606.8، 54.97 ± 941.8 و 15.09 ± 150.4 ميكروگرم بر شفيره) شد. بررسي اجزاي شيميايي اسانس ها نشان داد كه تركيبات كامفور و 8،1 سينئول در درمنه‌ي خراساني و 2 متيل3 فنيل پروپان در زيره‌‌ي سياه و فلفل سياه بيشترين مقدار را داشتند. با توجه به اثرهاي كشندگي و زيركشندگي اسانس ها روي بيد سيب زميني، انجام تحقيقات تكميلي جهت مديريت آفت پيشنهاد مي شود.