بررسي توليد ومصرف علوفه در مراتع صالح آباد ايلام

ظرفيت مرتع به علوفه توليد شده در مرتع، حد بهره‌برداري مجاز گونه‌هاي گياهي، كيفيت علوفه و درجه سلامت مرتع بستگي دارد. گونه‌هاي مرتعي در ماه‌ها و سال‌هاي مختلف توليد معيني دارد. بدون شناخت خصوصيات توليدي گياهان و ميزان مصرف علوفه يك مرتع در طول دوره چرا برنامه‌ريزي و مديريت مرتع و دام مقدور نمي‌باشد. اين تحقيق در طي سال‌هاي 1387، 1388 و 1389 به اجرا در آمد، و ميزان توليد و مصرف علوفه در ماه‌ها و سال‌هاي مورد بررسي اندازه‌گيري گرديد. در سه سال اجراي طرح بارش سالانه به ترتيب 138 و 200 و 330 ميلي‌متر بود. نتايج نشان داد ميزان توليد علوفه در سه سال به ترتيب 485.7 و 1372 و 1844.4 كيلوگرم در هكتار است كه از نظر آماري اختلاف معني‌دار است. همچنين ميزان توليد در بين ماه‌هاي فصل رويش اسفند تا مرداد داراي اختلاف معني‌دار بوده، بطوريكه 94.7 درصد توليد مرتع در 2 ماه اول رويش (اسفند و فروردين) و 5.3 درصد مابقي توليد علوفه در 4 ماه آخر دوره رويشي مي‌باشد. لذا توليد علوفه در طي دوره رويش مناسب نيست. ديگر نتايج نشان داد ميزان مصرف در سه سال به ترتيب 400 و 751 و 490 كيلوگرم در هكتار مي‌باشد. هرچند از نظر آماري اختلاف معني‌دار نيست اما درسال خشك 87، 83 درصد و در سال مرطوب 89، 26.6 درصد علوفه توليدي مرتعي مصرف گرديد. بنابراين در سال خشك، همزمان با كاهش توليد علوفه، بهره‌برداري دام تا 83 درصد افزايش يافته است كه متناسب با ظرفيت مرتع نيست. ديگر نتايج نشان مي‌دهد كه سهم گياهان يك‌ساله و چندساله در توليد كل مرتع به ترتيب، 81 و 19 درصد و سهم در جيره دام 90 و 10 درصد مي‌باشد. بنابراين جهت رسيدن به توليد پايدار، مديريت صحيح مرتع و استفاده از گونه‌هايي بومي از قبيل Onosma bulbotrichum،Ankyropetalum gypsophiloides، Convolvulus reticulatus و Salvia compressaتوصيه مي‌گردد.