ارتباط بين سازندهاي زمين‌شناسي و فرم منحني ميزان نقشه‌هاي توپوگرافي در بخشي از البرز شمالي و جنوبي

تهيه نقشه‌هاي ژئومورفولوژي مستلزم صرف وقت و هزينه‌هاي زياد براي جمع آوري اطلاعات در زمينه‌هاي مواد مادري و لند فرم‌هاست. ثبت ويژگي‌هاي مواد مادري در نقشه‌هاي ژئومورفولوژي معمولاً بر اساس نقشه‌هاي زمين‌شناسي، عمليات صحرايي و تفسير عكس‌هاي هوايي صورت مي‌گيرد؛ اما با توجه به اينكه مقاومت سنگ‌ها در برابر فرسايش متفاوت است، شناسايي و تفكيك آن‌ها به كمك نقشه‌هاي توپوگرافي 1:25000 و با مطالعه فرم منحني ميزان امكان‌پذير مي‌باشد. هدف از اين پژوهش شناسايي فرم‌هاي منحني ميزان نقشه‌هاي توپوگرافي به كمك تفسير بصري و يافتن ارتباط آن با سازندهاي زمين‌شناسي منطقه در بخشي از البرز شمالي و جنوبي است. براي اين منظور، فرم‌هاي منحني ميزان موجود شامل منحني صاف، سينوسي ساده، سينوسي بلند و كشيده، سينوسي متراكم و پنجه‌اي و همچنين منحني پالسي در نقشه‌هاي توپوگرافي منطقه تفكيك و طبقه‌بندي شده و با نقشه سازندهاي منطقه كه به كمك نقشه‌هاي زمين‌شناسي 1:100000 سازمان زمين‌شناسي كشور تهيه شد، همپوشاني شد. براي تحليل ارتباط بين آن‌ها از آزمون‌هاي آماري كاي دو (2 χ) استفاده شده است. نتايج نشان داد كه فرم‌هاي منحني ميزان سازندهاي زمين‌شناسي منطقه در سطح 0.01 تفاوت معني‌داري با يكديگر دارند. فرم‌هاي منحني ميزان صاف و ساده در سنگ‌هاي سخت و مقاوم و فرم‌هاي سينوسي متراكم در سازندهاي سست غلبه داشته و از مقدار مورد انتظار بيشتر هستند؛ بنابراين جنس سنگ در ايجاد فرم‌هاي خاص منحني ميزان نقشه‌هاي توپوگرافي منطقه مؤثر است و از آنجا كه تشخيص اين فرم‌ها در اين نقشه‌ها به‌راحتي امكان‌پذير است، مي‌توان از نقشه‌هاي توپوگرافي براي تهيه اطلاعات مواد مادري نقشه‌هاي ژئومورفولوژي بهره گرفت.