واكاوي روابط فضل بن سهل با امام رضا

چگونگي ورود و سپس اقامت علي بن موسي الرضا در مرو، پايتخت خلافت اسلامي در دوران خلافت مأمون عباسي، موجب طرح فرضيه‌هاي مختلف به‌ويژه با محوريت برخي شخصيت‌هاي مهم آن دوران است. فضل بن سهل ملقب به ذوالرياستين در جريان ولايت‌عهدي و ديگر موضوع‌هاي مهم مرتبط با امام، گاه با تحليل‌هاي متفاوت و حتي متضاد مواجه شده است. چنين به نظر مي‌رسد براي دست‌يابي به دركي جامع و منطقي از مسائل مربوط به آن حضرت با مأمون و دربارش، ضرورت دارد افكار و اقدامات ذوالرياستين در مورد امام به دقت بررسي گردد. اين پژوهش تلاش دارد با رويكردي توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از روش پژوهش تاريخي، نقش اين وزير مقتدر را در چگونگي رابطه مأمون با امام رضا بررسي كند. يافته‌هاي پژوهش، گوياي نفوذ فوق‌العاده ذوالرياستين بر مأمون است، با اين حال وي در ارتباط با امام بيش‌تر متأثر از مأمون بود و كوشيد با نزديك ساختن افكار و تصميم‌گيري خود به خليفه، موقعيت خودش را تحكيم نمايد. فضل با وجود داشتن اقتدار، نتوانست بر آن حضرت تسلط يابد، در عين حال شواهد متقني نيز بر ارادت او نسبت به امام وجود ندارد.