بررسي احكام فقهي تجسّس با رويكردي بر نظر امام خميني(ره)

زمينه و هدف: يكي از محرمات دين اسلام، تجسّس پيرامون اسرار مردم است به اين معنا كه هيچ كس حق ندارد در مسائل داخلي و اسرار شخصي افراد و اموري كه مردم تمايل دارند، پنهان بماند تتبّع و تفحص نمايد. ماهيت و احكام شرعي تجسّس يكي از مباحث مهم اخلاقي براي همه ي مردم جامعه اسلامي و بخصوص براي افرادي است كه لازمۀ شغل آنها، تجسّس مي باشد، مثل نيروهاي امنيتي و اطلاعاتي. واژه تجسّس در لغت از ماده جسّ به معناي جستجو براي دست يابي به اسرار و عيوب پنهان ديگران كه جنبۀ شخصي دارد، آمده است. اين پژوهش با هدف « بررسي تجسّس و مباني فقهي آن، براي رفع برخي شبهاتي كه در استفاده از اين شيوه، دامنگير نيروهاي حفاظتي و اطلاعاتي مي باشد»، انجام گرفت. روش‌شناسي : مقالة پيش رو با روش تحقيق كيفي با استفاده از مطالعه و تحليل اسنادي، درصدد پاسخگويي به اين سئوالات است كه آيا تجسّس در اسلام حرام است يا جايز؟ يا لازم و واجب؟ نظر امام خميني(ره) در مورد تجسّس چيست؟ يافته‌ها و نتيجه‌گيري: يافته ها نشان مي دهد تجسّس در آموزه هاي اسلامي به انواعي تقسيم شده و هركدام داراي احكام جداگانه اي است. تجسّس در مسائل شخصي و مسايل عقيدتي في نفسه مذموم و فعلي حرام مي باشد؛ در خصوص مسائل اجتماعي و عمومي به خاطر جلوگيري از ورود ضرر و زيان به افراد و نهادهاي حكومتي، امري جايز بوده و در رابطه با مسائل امنيتي به جهت حفظ نظام اسلامي و تأمين امنيت اجتماعي، امري واجب و لازم است.