بررسي بهينگي رفتار سياست‌گذار در تعيين نرخ سود بانكي در اقتصاد ايران

در نظريه‌هاي پولي، نرخ بهره (سود بانكي) حلقه ارتباطي بين شرايط مالي و نرخ انباشت سرمايه فيزيكي مي‌‌باشد. در ايران اين نرخ بصورت دستوري تعيين مي‌شود. هدف از اين مقاله بررسي بهينگي رفتار سياست‌گذار درتعيين نرخ سود بانكي از طريق تبيين يك مدل بهينه‌سازي خطي چند هدفه مي‌باشد. به همين منظور ابتدا اجزاء مدل شامل توابع هدف (درآمد و حجم پول) و محدوديت‌ها(مصرف خصوصي ،مخارج دولت و تورم) با روش ARDL و با استفاده از داده‌هاي 1396-1358، برآوردگشته است، سپس مدل بهينه سازي براي سال‌هاي 1396-1387 با استفاده از تكنيك پارامتري حل شده است. مقايسه مقادير حاصل از حل مدل با مقادير واقعي ناشي از سياست‌گذاري‌ها نشان ميدهد، 1 نرخ سود بانكي تعيين شده توسط سياست‌گذار در طي دوره مورد نظر بهينه نبوده و در دستيابي به حد اكثر اهداف سياستي در چارچوب ظرفيت هاي اقتصاد ناتوان بوده است.2 در يك ساختار بهينه، بين نرخ سود بانكي حقيقي بزرگتر از صفر و درآمد، رابطه مثبت وجود دارد، اما اين رابطه داراي يك مقدار حدي است، بنابراين نظريه مك‌كينون و شاو مبني بر تاثير سود بانكي بزرگتر از صفر بر رشد اقتصادي در ساختار بهينه اقتصاد ، تاييد مي‌گردد.3 در شرايط بهينه، اجراي سياست پولي انقباضي با هدف كاهش تورم داراي يك حد پايين آستانه‌اي است، كه درصورت كاهش حجم پول به پايين‌تر از اين سطح، نتيجه معكوس به‌دنبال خواهد داشت.