تبيين و نقد انگاره هاي كودكي در سند برنامه پيش دبستاني ايران

اين پژوهش درصدد استنباط انگاره كودكي مفروض در سند «راهنماي برنامه و فعاليت هاي آموزشي و پرورشي دوره پيش‌دبستان» و نقد آن است. به اين منظور انگاره هاي كودكي مستتر در سند استخراج شده است. سپس با نقد دروني اين انگاره ها، ناسازواري هاي آنها بيان شده است. همچنين انگاره ها با توجه به رويكرد اسلامي عمل، از منظر بيروني به نقد گذاشته شده است. روش مورد استفاده براي استنباط انگاره هاي دوران كودكي از سند، روش تحليل فرارونده و تحليل محتواست. جهت نقد دروني انگاره‌هاي سند، با استفاده از روش ارزيابي ساختار مفهوم، انسجام و سازواري آنها بررسي شده است. براي نقد بيروني نيز روش تحليل تطبيقي پيوسته به كار گرفته شده است. پس از بررسي سند، هفت انگاره به دست آمده است. اين انگاره ها عبارتند از: كودك ارگانيسم، كودك مكانيسم، كودك به ‌مثابه سرمايه، كودك به ‌مثابه پيش‌بزرگسال و كودك معصوم بالقوه. مهم‌ترين ناسازواري در ميان انگاره ها در سند، بين انگاره كودك به ‌مثابه گياه و كودك به مثابه موم يافت شده است. در نقد بيروني، انگاره ها نخست به انگاره هاي كودك در رويكرد اسلامي عمل ازجمله انگاره كودك شبه‌عامل و كودك جوانه اي خودرو و متكي به قيّم اشاره شده است. در نقد بيروني، بيان شده كه سند به جوان بودن گياه و نياز او به اتكا به قيّم توجه كافي نداشته است. از سوي ديگر، انگاره موم براي انسان، چه كودك و چه بزرگسال، قابل ‌قبول دانسته نشده است. همچنين، بيان مي‌شود كه انگاره كودك سرمايه در گرو مسائلي نظير خواست كودك قرار دارد.