مطالعه تطبيقي استعاره تربيتي سفر در عرفان اسلامي و عرفان اومانيستي

پژوهش حاضر با هدف بررسي تطبيقي استعاره تربيتي سفر در عرفان اسلامي و نقطه مقابل آن، عرفان اومانيستي انجام گرفته است. بدين جهت، به دو متن عرفاني نماينده عرفان اسلامي و نماينده عرفان اومانيستي مراجعه شد. در مورد اول، «منطق‌الطير» اثر عطار نيشابوري و در مورد دوم، «كوه جادو» اثر توماس مان آلماني، به عنوان نماينده اصلي دو عرفان مذكور انتخاب شدند. در اين راستا، جهت دست يافتن به هدف پژوهش، از روش تفسيري، استنتاجي و تطبيقي بهره گرفته‌ شده و يافته‌هاي حاصل از آن، در سه گام اصلي شامل تحليل استعاره تربيتي سفر در منطق‌الطير و كوه جادو (از منظر هفت نگاشت ميان‌حوزه‌اي شامل رهرو يا رهروان سفر، راهبر يا راهبران سفر، مقصد نهايي سفر، مراحل سفر، ره‌توشه، مسيريابي و ملزومات سفر، راهبرد سفر و نيز رهاورد سفر)، استنتاج دلالت هاي تربيتي (اصول و راهبردهاي تربيتي) در دو اثر مذكور و تطبيق و مقايسه دو گام قبلي ارائه شد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه استعاره تربيتي سفر بر مبناي عرفان اسلامي و عرفان اومانيستي، دو مسيرِ جداگانه براي تربيت تعريف مي كند كه با وجود اشتراكات فراوان ميان اين دو مسير، منتهاي متفاوتي براي آنها تصور مي‌شود. از جمله اشتراكات ميان اين دو مي‌توان به سلوك مرحله‌اي، آزادي و اختيار متربي و درون‌نگري و از تمايزات ميان اين دو مي‌توان به جايگاه يا خاستگاه شناخت بودن انسان و غايت متفاوت آنها اشاره نمود.