نمايندۀ دولت در رسيدگي‌هاي ديوان بين‌المللي دادگستري؛ از مقام صالح براي اعلام تعهد تا اقدامات خارج از اختيار

رويۀ قضايي بين‌المللي و دكترين به‌خوبي نشان مي‌دهد كه نمايندۀ دولت نزد ديوان بين‌المللي دادگستري در قضيه‌اي خاص، وراي دفاع از مواضع و ديدگاه‌هاي دولت متبوع خود، صلاحيت پذيرش تعهد از سوي چنين دولتي را به هنگام رسيدگي‌هاي ديوان دارد. بنابراين، نماينده را بايد در رديف اشخاص و مقامات صالح براي اعلام تعهد از جانب دولت‌ها قرار داد. نمايندۀ دولت نزد ديوان، همانند هر شخص يا مقام صالح براي اعلام تعهد، ممكن است از صلاحيت‌هاي خود خارج شده، يا برخلاف مقررات داخلي دولت انتخاب‌كننده، تعهدي را پذيرا شود. هيچ رويۀ قضايي و حتي دكترينِ مشخصي دربارۀ آثار حقوقي چنين تعهدي وجود ندارد. اما از يك طرف با توجه به نقش مهمي كه نماينده در راهبري حقوقي يك دولت نزد ديوان ايفا مي‌كند و از طرف ديگر با توجه به صلاحيت ايجاد تعهد براي دولت مربوطه، لازم است كه آثار حقوقي اظهارات خارج از اختيار نماينده مشخص شود. اين مقاله ضمن مرور رويۀ قضايي و دكترينِ مويّد صلاحيت نمايندۀ يك دولت نزد ديوان براي پذيرش تعهد جديد، تلاش مي‌كند تا به اين پرسش پاسخ دهد كه دولت‌ها چگونه و تحت چه سازوكاري مي‌توانند به بي‌اعتباري اظهارات تعهدآور نمايندۀ خود نزد ديوان استناد نمايند. نتايج پژوهش در اين مقاله بيانگر آن است كه در برخي موارد، اعلام بي‌اعتباري اظهارات نماينده فوريت دارد و در موارد ديگر مي‌توان زمان مشخصي را براي اين كار لحاظ كرد.