بررسي ديدگاه كارآموزان، كارورزان، دستياران و اعضاي هيئت علمي باليني دربارۀ اخلاق حرفه‌اي باليني

سابقه و هدف: آموزش و رعايت اصول اخلاق حرفه‌اي در رشته‌هاي باليني پزشكي همواره كانون توجه است. ازاين‌رو، هدف اين تحقيق تعيين ديدگاه كارآموزان، كارورزان، دستياران باليني و اعضاي هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي مازندران دربارۀ اهميت رعايت شاخص‌هاي اخلاق حرفه‌اي در بخش‌هاي باليني بوده است. روش كار: اين مطالعه از نوع مقطعي-توصيفي است. جامعۀ آماري پژوهش تمامي كارآموزان، كارورزان، دستياران باليني و اعضاي هيئت علمي باليني دانشگاه علوم پزشكي مازندران به‌تعداد 380 نفر در سال ۹۷-1396 بودند كه از ميان آنان320 نفر به‌روش نمونه‌گيري دردسترس انتخاب شدند و به پرسش‌نامۀ اخلاق حرفه‌اي باليني به‌روش خودايفا پاسخ دادند. سؤالات مقياس در پنج حيطۀ وظيفه‌شناسي، احترام به ديگران، تعالي شغلي، شرافت و درستكاري و نوع‌دوستي مشخص شده بود. براي تحليل ميانگين داده‌هاي كمّي از آزمون تي و آنوا و براي متغيّرهاي كيفي از آزمون كاي دو استفاده شد. در اين پژوهش همۀ موارد اخلاقي رعايت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: شركت‌كنندگان در پژوهش حاضر 320 نفر (84 درصد) بودند كه 163 نفر (50.9 درصد) از آنان را زنان تشكيل دادند. ميانگين سني شركت‌كنندگان نيز 6.4±26.8 بود. توزيع فراواني افراد به اين ‌ترتيب بود كه 128 نفر (40 درصد) كارآموز، 127 نفر (39.7 درصد) كارورز، 51 نفر (17.5 درصد) دستيار و 9 نفر (2.8 درصد) استاد بودند. علاوه‌براين، 84.1 درصد از شركت‌كنندگان به‌كارنبردن جملات تحقيرآميز نسبت به بيماران را گزينۀ مهم اخلاق حرفه‌اي باليني مي‌دانستند و ديدگاه زنان و مردان نيز در اهميت گويه‌هاي اخلاقي تفاوتي نداشت (0.844 P) ولي كارآموزان، كارورزان، دستياران و استادان دربارۀ اهميت كدهاي اخلاقي اختلاف معني‌داري داشتند (0.035 P). نتيجه‌گيري: از ديدگاه مشاركت‌كنندگان باليني، برخي از گويه‌ها مثل احترام به بيماران اهميت بالاتري داشت ولي در حيطۀ تعالي شغلي كم‌اهميت بود. ازاين‌رو، تقويت انگيزه‌هاي دروني و بيان جايگاه شاخص‌هاي اخلاق حرفه‌اي باليني در برنامه‌هاي آموزشي باليني براي برخي از موارد گزارش‌شدۀ كم‌اهميت، توصيه مي‌شود.