تغييرات مقدار چگالي، زي‌توده، ذخيرۀ كربن و نيتروژن چوب خشك‌دارهاي راش و ممرز برحسب درجات مختلف پوسيدگي در جنگل خيرود نوشهر

خشك‌دارها نقش‌هاي ساختاري و بيوژئوشيميايي مهمي در فرايندهاي اكوسيستم جنگلي ايفا مي‌كنند. هدف پژوهش حاضر، تعيين مقدار چگالي چوب و زي‌تودۀ خشك‌دارهاي راش و ممرز و رابطۀ آن برحسب درجات مختلف پوسيدگي و كلاسه‌هاي قطري مختلف در جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود شهرستان نوشهر در استان مازندران است. ابتدا از خشك‌دارها (با قطر ميانۀ بيشتر از 7.5 سانتي‌متر) در سطحي معادل 50 هكتار به‌صورت صددرصد آماربرداري شد. سپس براي تعيين چگالي چوب، از هر خشك‌دار سه نمونۀ مكعبي (نزديك به مغز، نزديك به پوست و بين مغز و پوست) به ابعاد 2× 2× 2 سانتي‌متر تهيه و به آزمايشگاه انتقال داده شد. پس از تعيين انواع چگالي (چگاليِ تر، خشك و بحراني) در محيط آزمايشگاه، نمونه‌ها آسياب شدند و با استفاده از روش‌هاي استاندارد آزمايشگاهي، كربن و نيتروژن خشك‌دارها اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه انواع چگالي چوب خشك‌دارها با افزايش درجۀ پوسيدگي كاهش پيدا مي‌كند. همچنين چگالي خشك از كلاسۀ كم‌قطر به قطور خشك‌دارها به‌طور معني‌داري كاهش مي‌يابد. نتايج مربوط به زي‌توده نشان داد كه با افزايش درجۀ پوسيدگي، مقدار زي‌توده افزايش پيدا مي‌كند. از نظر كلاسه‌هاي قطري نيز با افزايش قطر خشك‌دارها، زي‌توده روند افزايشي نشان داد. همچنين نتايج نشان داد كه با افزايش درجۀ پوسيدگي و كلاسه‌هاي قطري خشك‌دارها، ذخيرۀ كربن آنها افزايش پيدا مي‌كند، اما در مورد ذخيرۀ نيتروژن به‌علت نبود تفاوت معني‌دار، الگوي خاصي مشاهده نشد. بر اين اساس وجود خشك‌دارهاي قطور به‌عنوان منبع ذخيرۀ كربن در جنگل اهميت زيادي دارد و حفظ آنها به‌منظور مديريت همگام با طبيعت ضروري است.